de

del

Joana Maldonado
Oochelo'ob Comunicación Gobierno ti Quintana Roo
K'iintsil

Quintana Roo
Jueves 8 ti' junio, 2017

U yúuchben kaajil Ichkabal, yaan tu lu’umil Quintana Roo, tu méek’tankaajil Bacalar, yaan u yantal u pa’ataj uláak’ jump’íit tia’al ka béeyak u yokol máak u cha’antej, tumen je’el bix u bin u meyajta’ale’, beey ts’o’ok xan u kaxanta’al uláak’ ba’alo’ob, beey tu ya’alaj máax beetik secretaria ti’ Turismo, Marisol Venegas, máax tu ya’alaj ti’ le ja’aba’ béeychaj u k’u’ubul 12 millones de pssos, tu k’aaba’ Instituto Nacional de Antropología e Historia (INAH), ba’ale’ tia’al u winalil diciembre béeychaj u ts’a’abal uláak’ 9 millones de pesos.

“U meyajil arqueología leti’e’ ts’o’ok u talamchajal”, beey tu ya’alaj ti’ jump’éel tsikbal Marisol Venegas, ka’alikil tu ya’alaj wa tumen ma’ kaxta’ab túumben ba’alo’obe’, yaan u k’u’ubul meyajo’ob tumen INAH tia’al u béeytal u je’ebel tia’al u cha’antbil.

Meyajo’ob tia’al u ts’a’abal u nu’ukulil tia’al u béeytal k’uchul máak xíimbale’ ma’alo’ob yanik, u meyajil arqueología beetik u xantal, ba’ale’ jump’éel ba’ax ma’alo’ob tumen ku ye’esik u k’a’ananil le kúuchilo’; yáax ila’ab tu ja’abil 1995 ti’ Bacalar.

Venegas tu ya’alaj le ts’ook 9 millones de pesos béeychaj u ts’a’abal tia’al meyajo’obe’, yaan u k’a’abéetkunsa’al tia’al u beeta’al bejo’ob, u ts’a’abal chíikulalo’ob yéetel nu’ukuloob k’a’anan u yantal tu chowakil 24 kilómetros, tu’ux ku yokol máak.

“Táan u xíimbal Ichkabal, ma’ tu páajtal in jet’sik ba’ax k’iin ken ts’o’okok tuláakal, ba’ale’ ku páajtal in wa’alik yaan u ts’o’okol ti’ le ja’aba’; tajan ma’alo’ob wa ka béeyak u séeb ts’o’okol ba’ale’ k’a’anan u beeta’al tu beel u meyajil arqueología”, tu ya’alaj.