La Jornada Maya
Boonil ch'a'aban web
K'iintsil
Martes 17 ti' abril, 2018
Te’e k’iino’oba’ táan u yantal jejeláas xwo’okin tuukulo’ob yo’olal meyaj yaan ti’al u beeta’al Nuevo Aeropuerto Internacional de la Ciudad de México (NAICM), le beetik ti’al u yojéelta’al uláak’ ba’alo’obe’, jts’a’ab k’ajóoltbil jump’éel cómic tumen Andrés Manuel López Obrador yéetel u múuch’kabil Morena, ku k’aaba’tik [i]Un Aeropuerto que No Debe Aterrizar[/i].
Ichil lajka’ap’éel wáalalo’obe’, ku tso’olol ba’ax ku tukultik AMLO yéetel Morena yo’olal u líik’sa’al le kúuchilo’, tu’ux ku je’ets’el, jaaj k’a’anan u nojochkíinsa’al beyka’aj péepen k’áak’ ku jáayal te’e noj lu’uma’, tumen ku ch’a’abal bix yanik uláak’ noj kaajo’ob je’el bix Nueva York, Roma, Buenos Aires, Moscú, Colombia, ichil uláak’o’obe’, tu’ux ku beeta’al uláak’ aeropuertos ti’al u chan ch’éensa’al u seten cho’obal u aeropuertoil asab k’a’anan, ba’ale’ kex ka beeta’ake’ ma’atech u k’a’alal le yáax beeta’ano’, tumen ya’abach taak’in p’aatal te’elo’.
Te’e pik’il ju’uno’, ku tso’olol xan beyka’aj taak’in ts’o’ok u k’a’abéetkunsa’al, yéetel bix uchik u ya’abkunsa’al. Tumen káajike’, tukulta’ab yaan u k’a’abéetkunsa’al ti’al u beeta’ale’ 169 mil millonesil pesos, ba’ale’ walkila’ ts’o’ok u k’uchul tak 250 mil millonesil pesos. Ichil le je’elo’ ti’ yaan u 89 por cientoil taak’in k’áata’ab tumen Secretaría de la Defensa Nacional ti’al u líiksa’al pak’ bak’pachtik NAICM.
Beyxan ku xo’okol ba’alo’ob yo’olal k’aasil táan u beeta’al ti’ yóok’ol kaab ka’alikil u líik’sa’al NAICM, tumen beey ts’o’ok u je’ets’el tumen biólogos, científicos yéetel aj xak’al xooko’ob.
Ts’o’okole’ ku xo’okol ba’ax je’el u yúuchul wa ka xu’ulsak u beeta’al Aeropuerto, tumen le je’elo’ ma’ u k’áat u ya’al wa yaan xan u xu’ulul meyaj moktant’a’an yéetel mola’ayo’ob, ts’o’okole’ ma’ xan táan u sa’atal u taak’inil pensionistas ts’o’ok u yáax beeta’al.
