de

del

Ana Mónica Rodríguez
Oochel Producción Ópera Irreverente
K'iintsil

Viernes 6 ti' abril, 2018


To’one’ u xwo’okin máakilo’on wa u boox tamanilo’on ichil máako’ob beetik ópera, beey úuchik u ya’alik jk’aay Luis Felipe Losada, tumen “jela’an ba’alo’ob ts’o’ok kbeetik, le ba’ax suuka’an u beeta’al ti’ ópera, jóok’on ti’ bix unaj u beeta’al ts’o’okole’ ma’ xan táan kk’a’abéetkinsik nojoch múuch’ paaxilo’ob mix escenografías”.

Ba’ax k k’áate’, ku ya’alik, leti’ ka suukak u yu’uba’al ópera yéetel u sa’atbesa’al u tuukulil chéen ti’al jun jaats máako’ob, le je’elo’ béeychaj, ku ya’aliko’ob, yéetel [i]Elefante[/i], balts’am tu beetajo’ob ti’al paalal.

Te’e balts’amo’ “ts’o’ok kbeetik jayp’éel xaak’alo’ob, ti’al kkaxtik uláak’ jela’an ba’alo’ob je’el u páajtal u beeta’al ti’ jump’éel ópera ti’al u cha’antal tumen paalal”.

50 minutos ku xáantal, balts’ame’ yaan u paaxil yéetel u ts’íibil Mauricio Jiménez Quinto yéetel Luis Felipe Losada (Los Socios del Ocio), ku beetik u che’ej máax cha’antik, tumen ku tsikbalta’al jayp’éel ba’alo’ob tumen ch’ija’an máako’ob k’exik ba’ax ma’ tu páajtal u yila’al ti’ ba’ax chika’an.

Balts’ame’, ku tsolik Losada, “ku kaxtik bix u satik u tuukulil óperae’ jump’éel talam ba’al, chéen ti’al junjaats máak yéetel chéen ti’al máax u k’ajóol, ku kaxtik bix u beetik ti’al u na’ata’al tumen paalal”.

Losada, máax múul meyjnaj yéetel Virginia Álvarez Vargas, José Sosa yéetel Mauricio Jiménez Quinto, juntúul ti’ le máaxo’ob ku k’aaye’, tu tsolaj: ba’ax ku tukulta’al yo’olal óperae’, ti ka’ap’éel ba’al jok’a’an. Yáaxe’, tumen kúuchilo’ob k’a’aytajil péektsilo’obe’ jach u p’atmajo’ob ikil u kaxtiko’ob u tsikbalo’ob yéetel u túumben aj cha’anilo’ob; uláak’ ba’ale’ tumen máako’obe’ ku tukultiko’obe’ jump’éel ba’al jach talam, chéen ti’al máaxo’ob jach yaan u na’ato’ob, ba’ale’ le je’elo’ ma’ jaajo’, tumen ópera yéetel balts’ame’ jach nuup’ulo’ob.

U beeta’al k’aay tuukulo’ob, tu ya’alaj Losada, “ki’ichkelem, almejen yéetel náaysaj óol, ba’ale’ u meyajil [i]Elefante[/i], tukulta’an, beeta’an yéetel ts’íibta’an ich káastelan jach chéen u ti’al paalal.

Jump’éel artístico meyaj tu’ux ku k’a’abéetkunsa’al u ts’a’abal jejeláas tuukulo’ob ti’al u múul meyajo’ob yéetel aj beet balts’amo’ob tu súutukil u yúuchul paax tumen uláak’ óoxtúul máako’ob.

[b]Audiocuento[/b]

Tu k’iinilo’ob u ts’a’abal cha’antbil ti’ u ja’abil 2018, ts’o’ok u chikpajal balts’am yéetel ts’o’ok tak u chíimpolta’al tumen u múuch’kabil Agrupación de Críticos y Periodistas de Teatro, ichil u jaatsil balts’am ti’al táankelem aj cha’ano’ob.

Tu yóoxtúulil máaxo’ob patjo’olt meyaje’ tu beetajo’ob u yila’al uláak’ jump’éel ba’al, uchak u jóok’sa’al u discoil, tu’ux ku yu’ubal u audiocuentoil.

Beey túuno’, ichil jump’éel múul meyaj yéetel Fundación Azteca, ichil u múuch’kabil Orquestas Sinfónicas y Coros Esperanza Azteca, táan u yáantajo’ob ikil u k’u’ubiko’ob junjaats ti’ taak’in ku yokol ti’ taquilla; beyxan u múuch’kabil Ópera Irreverente táan xan ye’esiko’ob balts’am U[i]n elefante en todas partes[/i], xma’ bo’olil, ti’al u yáantiko’ob jejeláas ba’alo’ob yaan u yil yéetel u paalil mexikano’ob.

[i]Elefante[/i], jo’olbesa’an u paaxil tumen Nancy González, jo’olbesa’an u cha’anil tumen Sofía Sanz yéetel Jorge Reza, yaan u káajal u kanjaatsil cha’an tu k’iinil 7 ti’ abril tu kúuchil Sergio Magaña (Sor Juana Inés de la Cruz 114, colonia Santa María la Ribera), ti’ U Noj Kaajil México. Yaan u páajtal u cha’anta’al sábados yéetel domingos, la 1 tu taal u chíinil k’iin.