de

del

Hubert Carrera Palí
Oochel
K'iintsil

Kaanpech
Viernes 15 ti' diciembre, 2017

Uchik u máan 356 ja’abo’ob kíinsa’ak Jacinto Canek, u múuch’kabil Frente Campesino Independiente Emiliano Zapata (Freciez), tu páayt’antaj Congreso ti’ u kaajil Kaanpech ti’al ka’aj ts’a’aba’ak tu chíimpolal pak’ile’, u k’aaba’ máasewal jolkan, beyxan tu líik’saj u t’aan tumen kex ts’o’ok u máan 500 ja’abo’ob uchik u aktáantikubáaj ka’ap’éel miatsilo’obe’, láayli’ mix jump’íit jela’anil u yila’al u péech’ óolta’al máak, p’eekil, yéetel jumpáaykunsaj.

Luis Antonio Che Cu, máax jo’olbesik Freciez, máax láak’inta’ab tumen junmúuch’ máako’ob ku táakmuk’tike’, káaj u líik’sajil t’aan tu noj k’íiwikil le noj kaaja’, tu’ux a’alabe’, u mola’ayil Comisión de Derechos Humanos de Campeche (CDHCAM) chéen ti’al jala’achil ku meyaj, tumen tu ya’alaje’ ka’aj ts’o’ok u seen lo’oloxa’al yéetel u je’elsa’al tumen aj kanan kaajo’ob 21 ti’ marzo máaniko’, ba’ax je’ets’ tumen CDHCAM uchak u péech’óolta’al u páaajtalil beey wíinike’, ma’ ti’al u yutsili’.

Ts’o’okole’, tu ya’alaj, “unaj xan u ya’alal bix u ts’o’ok u to’okol u k’áaxo’ob yo’olal kóochkinajil táan u beeta’al Tenabo, Pomuch yéetel Champotón, tak ma’ séen úuchake’ tak u kaajil Emiliano Zapata, Tenabo, tu’ux táan u jóok’sa’al kolnáalo’ob tumen ayik’al máako’ob”.

Che Cu bin tak Congreso, ook ichil u kúuchil ka’alikil táan u beeta’al sesión, ka tu yawtaj “kuxa’an Zapata, láayli’ táan k jóok’sik k muuk’”, tu k’áataj ti’ máaxo’ob yano’ob te’elo’ ka u beeto’ob ba’ax tu jets’ajo’ob ti’ a’almaj t’aan jump’éel ja’ab paachil, ti’al ka ts’íibta’ak u k’aaba’ Jacinto Canek, ba’ale’ tak walkila’ ma’ beeta’aki’.

Chén p’el ts’o’okike’, bino’ob CDHCAM ti’al u k’áatiko’ob ka xak’alta’ak tak pool beeta’al tumen kolnáalo’ob ba’ale’ u jach k’a’ananile’, ti’al ma’ u péech’óolta’alo’ob yéetel ti’al ma’ u p’a’atalo’ob paachili’.