de

del

La Jornada Maya
Viernes 9 ti’ noviembre, 2017
K’iintsil

Tu capillail u kúuchil Palacio Cantón, yaan u ts’áabal u ye’esajil[i] X manikté Eterno[/i], meyaj tu náajaltaj Fondo Municipal de Artes Visuales de la Dirección de Cultura tu’ux táakpaj aj ch’a’a oochelo’ob: Silvia Carrillo Jiménez, Jimena Horta Ballesteros, Michael Covián Benites, Leslie Santos Bonilla yéetel Fernanda Ortiz Morales, máaxo’ob, ka’alikil u yáalkab jo’op’éel winalo’obe’, tu ch’a’ajo’ob u yoochel aj chuuyo’ob: Adalberta Mukúl Ucán, América Poot Dzul, Amelia Poot Dzul, Mercedes Gómez Mejía, Julia Castro, María Inés Chulim Dzib, Nidia Itzá yéetel Miguel Yah Poot.

Chuuye’, jump’éel ba’al tu’ux ku múuch’ul tuláakal, tu’ux ku chikpajal ka’ap’éel paakat: europeo yéetel maaya. chuuye’ jump’éel ba’al ku táanilkunsik kaaj, tumen ma’atech u jatsik wíinik, ma’ xan tu jatsik xiib yéetel ko’olel, mixtech u yilik u ja’abil máak. Máax ku chuuye’ ku múuch’ulo’ob ti’ jump’éel tuukul: noj ba’al uti’alo’ob ba’ax ku beetiko’ob. Beyo’, chuuye’ ku súutul its’at yéetel meyaj.

Museo Palacio Cantón, jump’éel kúuchil ti’al u yantal tsikbal yéetel ti’al u jeel táanilkunsa’al ba’ax suuk u beeta’al ti’ kuxtal te’e k’iino’oba’. ku ts’áak cha’antbil u ye’esajil [i]X manikté Eterno[/i], tu’ux ku ye’esa’al to’ob bix u meyaj u wíinikilo’ob le péetlu’uma’.

Lik’ul jo’oljeak 9 ti’ noviembre káaj u béeytal u cha’anta’al e’esajil ti’al ke ila’ak ti’ oochelo’ob u meyaj wíinik ti’ Kimbilá, Maní, Teabo yéetel Xocén, tu’ux ku yila’al u nook’ilo’ob, k’áanilo’ob, kanevá, púuts’o’ob yéetel u máquinail u chuuyo’ob, u yantalo’ob ti’ jump’éel xíimbalil tu’ux ku páajtal k laj múuch’ule’ex.

U chuuyil x manikte’ jump’éel ti’ le asab úuchbentako’obo’, ku tukulta’ale’ tu k’iinilo’ob prehispánico ka káajil, ts’o’okole’ yaan u sajbe’entsil u ch’éenel u beeta’al.