de

del

Katia Rejón
Oochel Comunicación FICMaya
K’iintsil

Jo’, Yucatán
Martes 31 ti’ octubre, 2017

Xk’aay sijnáal México, Guadalupe Pineda, táakpaj tu cha’anil Festival Internacional de la Cultura Maya (FICMaya 2017), le 29 ti’ octubre máaniko’. Maanal ti’ 700 u túul máak cha’ant tu kúuchil Teatro José Peón Contreras, ka’alikil láak’inta’ab tumen uláak’ u jpaaxilo’ob flauta, teclado, guitarra, percusión yéetel coro.

Tak bejla’ ti’ Méxicoe’ chéen Guadalupe Pineda chíimpolta’an tumen Sociedad de Autores, Compositores y Editores de Francia, u Grand Prixil le noj lu’umo’. Maanal ti’ 30 up’éel disko’ob u jóok’smaj yéetel konpaja’an kex 10 millono’ob, le beetik u chocho’kil u cha’antale’ ku jets’ik lik’ul Jalisco tak Chicago, Yucatán tak Nueva York, u k’aaye’ ki’ichkelem u yu’ubal.

P’el uchik u jóok’ol escenarioe’, máaxo’ob cha’antike’ tu papaxk’a’abtajo’ob tuláakal k’aay tu beetaj. Tu k’ayaj [i] Gracias a la vida[/i], beyxan [i]Esta vida[/i] yéetel [i]Veinte años. [/i]

“K’a’anan in wa’alik ki’ichkelem áak’ab in ti’al”. In suut te’e kúuchila’ yéetel te’e cha’ana, noj ba’al in ti’al. Ku ya’alale’ Yucatán jumpáay u cha’akal”, tu ya’alaj xk’aay.
Tu k’ayaj[i] Nos hizo falta tiempo[/i] yéetel [i]Contigo aprendí,[/i] yáax beeta’an tumen Armando Manzanero le beetik tu ya’alaj yaan jach ma’alo’ob jk’aayo’ob síijo’ob Yucatán.

Ka j-u’uya’ab u k’aayil Cómo fue, beeta’an tumen Ernesto Duarte Brito, ki’imakchaj u yóol máaxo’ob u’uyik, máaxo’ob k’aaynajo’ob xan; ba’ale’ jach papaxk’a’abtal u k’aayil [i]Jacinto Cenobio, [/i]ts’íibt’aan tumen Pancho Madrigal.

“In na’akal escenario mantats’ jump’éel ba’al kin chíimpoltik, ba’ale’ beyxan jump’éel súutuk ti’al in wa’alik tu’ux in taal. Tin p’ataj u xookil sociología ti’al in wantal weye’, ts’o’okole’ kex ka máanak k’iine’ yaan k’aayo’ob mix bik’in kéen xi’iko’ob”, tu ya’alaj uchik u k’ayik [i]Los ejes de mi carreta[/i], beeta’an tumen Atahualpa Yupanqui.

[i]Yolanda,[/i] ts’íibta’an tumen Pablo Milanés, leti’e’ ts’ook k’aay tu beetaj. Máaxo’ob cha’antike’ tu wa’alaj u papaxk’a’abto’ob Guadalupe Pineda kex yóok’ol ka’ap’éel minuos.