de

del

Ana Mónica Rodríguez
Oochel: Fotograma del documental
K'iintsil

Ciudad de México
Viernes 19 ti' abril, 2020

Le bix u tuukul yéetel bix u na’atik unaj u yúuchul kuxtal yéetel kaambal Bartolomé Vázquez López, juntúul tsotsil jka’ansaj, máax e’esik “jump’éel chan sáasil” ti’al u xoknáalilo’ob jump’éel najil xook tu’ux ku ka’anal jejeláasil u gradosil, tu wiitsilo’ob Chiapas.

U meyaj Bartolomée’ ku chikbesa’al ti’ u cha’anil [i]El Sembrador[/i], jo’olbesa’an tumen Melissa Elizondo Moreno. Te’elo’, ku chikbesa’al jump’éel bix je’el u páajtal u yúuchul kaambal, ba’ale’ “na’atan bix u yajal u tuukul juntúul chan paal yéetel yaabilaj unaj u yantal ti’al tuláakal ba’ax yaan yóok’ol kaab”, beey tu tsikbaltaj Elizondo ti’ jump’éel k’a’aytajil tsikbal tu beetaj yéetel [i]La Jornada[/i].

Te’e cha’ano’, “tin wóotaj in tsikbalt jump’éel ba’al ma’ chéen ti’al ojéeltbili’, in k’áat ka’aj na’ataj, ti’al beyo’, máax ken u cha’ante’ je’el u k’ajóoltbik tu jach taamil bix u meyaj juntúul jka’ansaj ti’ jump’éel chan kaaj. U tuukulil le cha’ana’ leti’ ka páatak u kóojol ti’ u puksi’ik’al máak”, tu ya’alaj máax jo’olbesej.

Tu ja’abil 2018e’, [i]El Sembradore[/i]’ tu náajaltaj óoxp’éel chíimpolal ichil Festival Internacional de Cine de Morelia: El guerrero de la prensa, tumen leti’ u asab ma’alob documental cha’anil yanchaj México; u asab ma’alobil documental beeta’ab tumen juntúul yéetel Premio del público ku ts’a’abal ti’ asab ma’alobi chowakcha’anil documental ti’ u lu’umil México.