de

del

K'iintsil
Oochel: INAH

Mérida, Yucatán
Jueves 7 ti' mayo, 2020

Junmúuch‘ u aj xak’al xookilo’ob Universidad Nacional Autónoma de México (UNAM), táakpajo’ob ti’ jump’èel túumben meyaj beeta’ab tu’ux kaxta’ab u jach úuchben u yalabil k’áak’il jóopsa’ab tumen u yáax kajnáalilo’ob América, ichil u áaktunil Aktun-Ha (tu’ux yaan ja’i’), naats’ yanik ti’ Tulum, Quintana Roo. Kaxta’ab u yalabil k’áak’ jt’a’ab kex 10 mi l 500 ja’abo’ob paachil, úuchik u ts’a’abal ti’ kúuchilo’ob tu’ux páatchaj u beeta’al k’áak’ yéetel sáasil, ts’o’okole’ leti’ le ba’ax k’a’abéetkunsa’ab ti’al u páajtal u suut máak yóok’kabil le ken oojko’ob ich ja’.

“Yéetel le je’ela’, ku yantal jump’éel u chíikulal le ba’axo’ob yanchaj u beeta’al ti’al u kuxtalo’ob, beyka’aj u na’atob yanchaj ti’al u múul yantalo’obi’, ts’o’okole’ yaan u chíikulal xan ba’axob tu kili’ichkúunsajo’ob ichil le áaktuno’obo’”, beey tu ya’alaj Alejandro Terrazas Mata, máax ku meyaj ti’ Instituto de Investigaciones Antropológicas (IIA), UNAM.