de

del

La Jornada Maya
Oochel: Notimex
K'iintsil

Jueves 9 ti' abril, 2020
México

U k’oja’anil COVID-19 k’ucha’an ichil máasewal kaajo’ob náach tu’ux kaja’ano’ob je’el u beetik ka mu’uk’anchajak tuláakal u jejejáasil máako’ob kuxa’ano’ob yéetel ma’ séeb u yokol máaki’, ts’o’okole’ xma’ keetil kuxtal yéetel pech’ óolal ku yóok’ol kaab, ba’ale’ máasewal kaajo’obe’ “jach talam yanik ba‘al ka‘ach yéetelo’ob máansiko’obi’. Beey túuno’, mola’aye’ tu yaan “u jach yayantiko’ob” u k’uchul tak yóok’lal ba’alo’ob yaan u yil yéetel toj ya’alaj walkila’ je’elili’ u páajtal u beeta’al tu’ux yano’obi’, tumen ma’ili’ yanak mix le óolal, tumen yaanili‘ ba‘alo‘ob k’a’anan wa ba’ax ti’al ma’ u jach talamchajal ba’al k’oja’ana’, leti’obe’ kaja’ano’ob ich óotsilil, u ti’alo’obe’ ts’o’okole’ ma’atech u yéetelo’obi’, le beetik tu beetaj páayt’aan beey tu ya’alaj Mecanismo de Expertos ti’ ts’aatáanta’alo’obi’” ti’ noj lu’umo’ob ti’al u beeta’al tuláakal Naciones Unidas sobre los Derechos de los Yóok’lal le je’ela’, wa ka k’uchuk ba‘ax k‘a‘abéet ti‘al u kaláanta‘alo‘obi‘. Pueblos Indígenas ( MEDPI).

Páak’al COVID-19 ti’ máasewal Ti’ jump‘éel k’a’aytaj tsikbal beeta’ab kaajo’obe’ “je‘el u beetik u jach okol tumen le mola’ayo’, k’a’ajsab ya’abach ich talamil kaajo’obe’, tumen chéen