Europa Press
Oochel AP
K'iintsil
Madrid, España
Martes 21 ti' de enero, 2020
Saak’o’ob ila’ab ku máano’ob tu noj lu’umilo’on Etiopía, Kenia yéetel Somaliae’ ku beetiko’ob u yantal “nojoch sajbe’entsil ichil tuláakal yóok’ol kaab” tumen ku talamkúunsik le bix u tséentikubáaj máak te’e baantao’, beey úuchik u ya’alal tumen Organización de la ONU para la Alimentación y la Agricultura (FAO), tumen sajak ka u k’i’itbesajubáaj wa ma’ táan u jach ts’aatáanta’al ba’ax ku yúuchul yéetel.
Tajan ya’ab saak’ ku máan u xik’nal, táan u bin u náats’alo’ob tak Kenia, ti’ ku luk’ulo’ob Etiopía yéetel Somalia, sáansamale’ ku náachtalo’ob tak 150 kilómetros ka’alikil u jaantiko’ob je’el ba’axak ka táakak tu beel.
Saak’ je’el bix le je’ela’ je’el u jaantik sáansamale’ le beyka’aj u aalil, óoli’ kex ka’ap’éel graamo’ob.
Máax beetik u díirector jéeneralil FAO, Qu Dongyu, tu jets’aj le mola’ayo’ “táan u séeb beeta’al nu’ukbesajo’ob” ti’al ka páatak “u ts’aatáanta’al tu séebanil” yéetel xan ti’al u yáantiko’ob u jala’achilo’ob le kaajo’obo’, tumen jump’éel ba’ax mix juntéen yáax úuchuk. Tu lu’umilo’ob Etiopía yéetel Somaliae’ ts’o’ok u máan 25 ja’abo’ob ka ts’ook yanchaj saak’ je’el bix le táan u yantal walkila’, ka’alikil Kenia ts’o’ok 70 años ka’aj ts’ook maan u yik’el ba’al je’el bix le yaan beora’.
“U jo’olpóopilo’ob kaaje’ ts’o’ok u ts’áako’ob nu’ukbesajo’ob ti’al u kaláanta’al tu’ux ku yokol saak’, ba’ale’ yóok’lal jaytúulo’ob yéetel tumen jach unaj séeb xu’ulsalo’obe’, k’a’anan u yantal uláak’ taak’inil k’ubbil tumen táanxel mola’ayilo’ob ti’al ka páatak u ma’anal nu’ukulo’ob k’a’abéet yéetel tuláakal ba’ax unaj u meyaj ti’al u beeta’al le meyajo’”, beey tu ya’alaj Qu. Ti’ FAOe’ k’a’abéet kex 70 millonesil doolares tu jach séebanil.
Ma kunel ba’ali’, aj xak’al xooko’obe’ ku tukultiko’obe’, wa tumen ka úuchuk ba’al je’el bix tak bejla’a, saak’o’obe’ je’el u ya’abtalo’ob tak 500 ti’al u winalil junio yéetel je’el u k’uchulo’ob tak Sudán del Sur yéetel Uganda. Yóok’lal bix yanik ba’al Etiopíae’, ku beetik u chi’ichnaktal máak wa ka k’uchuk saak’o’ob tu k’áaxil Rift, tu’ux ya’ab ba’al ku pa’ak’ali’.
