de

del

Ap, Afp, Europa Press y Reuters

Kex 60 u p’éel noj lu’umo’ob, tu’ux táaka’an tak u asab óotsiltak yaan yóok’ol kaabe’, ma’ u yojelo’ob ba’ax ku taal u k’iin ti’al u k’ujsa’al yiknalo’ob u yáax jaatsil u báakunail Covid-19, tumen óoli’ tuláakal le táan u túuxta’al yéetel u nu’ukbesajil Covaxe’, je’elsa’an tak junio. 

Covaxe’, jump’éel nu’ukbesaj patjo’olta’ab ti’al u páajtal u yantal báakuna ti’ lu’umo’ob tu’ux mina’an ya’abach taak’ini’, tu túuxtaj le p’iisk’iinil máaniko’ maanal ti’ 25 mil u p’éel báakuna ti’ óotsil lu’umo’ob, ba’ale’ le lunes máano’ ch’éen u túuxta’al.  

Beey túuno’, ti’ le ts’ook 15 k’iino’oba’, ichil ba’ax much’a’ab tumen Fondo de las Naciones Unidas para la Infancia (Unicef), je’ets’ unaj u túuxta’al ti’ 92 u p’éel noj lu’umo’obe’, kex 2 miyoonesil báakuna’ob ti’ u nu’ukbesajil Covax; óoli’ leti’e beyka’aj yanchaj xan chéen ti’  Gran Bretaña.  

Máax jo’olbesik Organización Mundial de la Salud (OMS), Tedros Adhanom Ghebreysus, tu k’ey a’alaj le viernes máanika’ “u jach jak’be’en óolil xma’ keetil yaan”, ikil u bin u t’o’oxol u báakunail Covid-19 ti’ yóok’ol kaab. Tu ya’alaje’, ti lu’umo’ob tu’ux yaan taak’ine’, ichil kantúul kajnáalo’obe’, yaan juntúul máax ti’ ts’a’aban u báakunail, ka’alikil ti’ óotsil lu’umo’obe’ chéen juntúul yaan ti’, ichil 500 u túulal.

U je’elsa’al t’ooxe’ táan u yúuchul tumen Indiae’ tu jets’aj ma’ táan u túuxtik le beeta’an tumen Instituto Serum, tu’ux ku jóok’ol u ya’abil báakuna ku beeta’al tumen AstraZeneca yéetel tumen Universidad de Oxford, tumen táan ka’ach u pa’ata’al u t’o’oxol tumen Covax ti’ jayp’éel ti’ le lu’umo’obo’. 

 

Ma’ ojéela’an ba’ax kun úuchul yéetel u ka’a jaatsil báakuna 

Covaxe’ chéen kéen u t’ox báakuna’ jeets’el uts u meyaj tumen OMS. Ba’ale’ yaan tu’uxe’ táan u bin u xu’upul, le beetike’ ma’ ojéela’an ba’ax kun úuchul yéetel u ka’a jaatsil báakuna, tumen jets’a’an chéen 12 p’iisk’iinil ti’al u k’u’ubul. U mola’ayil Alianza Mundial para Vacunas e Inmunización (Gavi) tu ya’alaje’ yaan 60 u p’éel noj lu’umo’ob ma’ u yojelo’ob ba’ax kun úuchul tumen táan u xáantal t’oox unaj u beeta’al. 

Tal walkila’, pak’be’en k’oja’ane’ ts’o’ok u jéets’el tsa’ay ti’ 135 miyoonesil 30 mil 71 u túul máak, 2 miyoonesil 920 mil 537 u túul máak ts’o’ok  u kíimil tumen yéetel 76 miyoonesil 746 mil 58 u túulale’ páatchaj u ts’akikubáaj ti’, beey jets’a’an tumen Universidad Johns Hopkins.

Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan