de

del

Foto: Cortesía Guadalupe Koyoc Ku

Xka’ansaj María Guadalupe Koyoc Ku, ku xíimbaltik u maaya kaajilo’ob Felipe Carrillo Puerto ti’al much’ik ko’olelo’ob ka’aj táakpajak ti’ u múuch’báaxlilo’ob softbol. Tumen jach táaj uts tu yich le báaxala’, xka’ansaj Lupitae’, je’el bix k’ajóolta’ane’, káaj u much’ik yéetel taak’in yaan ti’e, jo’op’éel múuch’báaxalo’ob yaan u yáax ketikubáajo’ob le 29 ti’ mayo ku taala’, yéetel u múuch’il uláak’ kaajo’ob je’el bix Betania, Chumpón yéetel Chancah Veracruz. 

 

También te puede interesar: Promueven el softbol femenil en la zona maya de Quintana Roo

 

“Táan k péektsiltik yéetel k mu’uk’ankúunsik u báaxta’al softbol ti’ maaya kaajo’ob, ti’al beyo’ u páajtal u táakpajal uláak’ ko’olelo’ob, tumen ma’ ya’ab yani’, u ya’abile’ yaanal ba’al ku beetiki’”, beey u tsikbaltik xka’ansaj, máax táaka’an ichil u múuch’báaxalil softbol táaka’an ich liga semi estatal táan u báaxta’al Chetumal, ba’ale’ ch’éen u beeta’al yóok’lal pak’be’en k’oja’an.

Leti’e’ ku tukultik yaan uláak’ ya’abach ko’olel je’el u yóotik yéetel je’el u kanik báaxale’, xka’ansaje’ tu ts’áaj u yóol ti’al u xíimbaltik, ti’ le ts’ook ja’aba’, jejeláas maaya kaajo’ob yaan Felipe Carrillo Puerto. 

Ti’ xíimbalil tu beetaj, yéetel je’el bix u bin u tsikbal yéetel uláak’ ko’olel te’e kaajo’obo’, Koyoc Kue’ ts’o’ok u much’láantik ko’olel jejeláas u ja’abil ti’al u ka’ansik yéetel ti’al u ts’áak u nu’ukulil ti’ob, je’el bix boola yéetel pixk’abo’ob k’a’abéet ti’ob, kex tu taak’in ku láaj jóok’ol.

Múuch’ilo’ob ts’o’ok u yantalo’obe’ leti’ le je’elo’oba’: Felinas de Chumpón, Panteras de Betania, Ki’ichpan Ko’olelo’ob de Chancah Veracruz, Los Ángeles de Uh May yéetel yaan uláak’ jump’éel jóok’sa’ane’, ma’ ts’a’abak u k’aaba’i’. 

Xka’ansaj Lupitae’ ma’ u k’áat ka xo’ot’ok le meyaj ku beetika’, u k’áate’ ka béeyak u p’áatal ti’ kaaj yéetel ti’ ko’olel.

“Ka’aj yáax káaj in péektsiltik u báaxta’al softbole’ jsa’at kex jo’op’éel wa wakp’éel múuch’báaxal yaan ka’achij, ba’ale’ ma’ in k’áat ka’aj ka’a úuchiki’, ma’ in k’áat ka yanak u xuuli’, le beetike’ wa yaan u yantal in bo’otike’, yaan in beetik, kex ba’al ti’, ba’ale’ u nojba’alile’ leti’ u ts’a’abal u páajtalil ti’ ko’olel yaan te’e kaajo’obo’, tu’ux yaan u yóol máak ti’al u beetik ba’al, tumen u tuukul xiibe’ ko’olel bine’ unaj u p’áatal tu yotoch, ba’ale’ ma’ beyi’, le beetik le báaxala’ ku beetik uts yéetel ku cha’ak k múul yantal”, ku ya’alik.

Le 29 ti’ mayo ku taala’ yaan u beeta’al u ye’esajil kéet báaxal tu kaajil Chancah Veracruz tu’ux yaan u táakpajal u jo’op’éel múuch’báaxalo’ob yaan, tu’ux táaka’an ko’olelo’ob ku meyaj ichnaj, xlo’obayano’ob, ajmeyajo’ob, xoknáalo’ob yéetel tak xch’úupalal táan u xokik primaria.


Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan