de

del

Foto: David Veruette

J ts’íib David Veruettee’ tu ts’áaj k’ajóoltbil u yáax áanalte’ ku k’aab’atik El Fin del Tiempo del no Tiempo, tu’ux ku chíimpoltik maaya miatsil, tumen jach táaj uts tu yich yéetel ku meyaj ti’al u péektsiltik.  

“Jump’éel áanalte’ tsola’an u ts’ìibil, jump’éel xaak’al beeta’ab yóok’lal ba’ax úuch ti’ le k’áaxo’ob tu’ux jets’a’an kúuchilo’ob ti’al xíimbaltbil walkila’; yóok’lal ya’abach kúuchilo’ob ku páajtal u xo’okol wa ba’ax, ku biinsikech ti’ u jejeláasil jats k’iino’ob maaya kuxtal yaan ka’achij”, tu ya’alaj u yuumil le áanalte’o’. 


También te puede interesar: David Veruette presenta su libro, un homenaje a la cultura maya

 

David Veruettee’ síij tu kaajil Ciudad de México, ba’ale’ ts’o’ok u máan jayp’éel ja’ab p’áatak kajtal tu lu’umil Quintana Roo. Tu noj kaajil Playa del Carmene’ ku beetik u meyajil ts’íib péektsilo’ob yóok’lal miatsil yéetel ku máan xaak’al, u ya’abil ba’ax ku beetike’, leti’e’ yaan ba’al u yil yéetel miatsil maaya, tumen jach táaj uts tu yich.  

“Tin táankelemile’, táakpaajen ti’ u mexikanail múuch’kabil egiptología, jach táaj uts tin wich nukuch miatsilo’ob, ts’o’okole’ ka’aj k’uchen Quintana Rooe’ jach táaj taakchaj in wojéeltik ya’abach ba’alo’bo yóok’lal maayaob. Tin wilaj bix in chíimpoltik tuláakal le k’a’anan ba’alo’ob u yojelo’ob”, tu ya’alaj. 

Káaj u kona’al áanaltee’ le 15 ti’ abril máaniko’, ts’o’okole’ j ts’íibe’ ku ya’alik ma’alo’ob bin k’ama’anil. 

U k’aaba’ le áanalte’o’, ku tsolik j ts’íib, ku t’aan yóok’lal jump’éel k’a’anan p’iisil j ts’a’ab tumen maayaob ikil u máan k’iin: “22 ti’ diciembre ti’ u ja’abil 2012e’ j ts’o’ok jun jaats k’iino’ob xáanchaj 5 mil 200 ja’abo’ob, ba’ale’ tu paache’ ti’ ku taal jun jaats k’iino’ob ma’ k’iino’obi’, ba’ale’ le je’elo’ tak tu ja’abil 2025 kéen ts’o’okok; le ja’abo’ob je’elo’obo’ ma’ táaka’ano’ob ti’ k’iino’ob suuk u máano’obi’”. Ichil tsikbal tu beetaj yéetel j mayaa k’iino’ob ti’al u ts’íibtik le meyaja’, tu yojéeltaje’, ti’ yóok’ol kaabe’ yaan tak u ja’abil 2025 ti’al u jeel tukultik ba’ax ku beetik.

El Fin del Tiempo del no Tiempo, ku páajtal u ma’anal Amazon, beyxan táan u tsikbal yéetel uláak’ kúuchilo’ob konik áanalte’ob ti’al u páajtal u k’ujsa’al u meyaji’. Ti’ le winal ku taala’ yaan u páajtal u xo’okol ich inglés, yéetel ti’al agostoe’, ich ruso.  


Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan