U jala’achil u lu’umil Haití, Jovenel Moïsee’ kíinsa’ab tu yotoch le miércoles máanika’, úuchak u ts’o’onol tumen jun jaats táanxel kajil máako’ob, beey úuchik u ts’a’abal k’ajóoltbil tumen yáax ministróo táan u p’atik u meyaj, Claude Joseph.
U yatan jala’ache’ láayli’ xan loobilta’abij, le beetik yanchaj u biinsa’al tu kúuchil ts’akyaj, beey tu ya’alaj Joseph, máax tu k’áatóoltaj ti’ kaaj ma’ u chi’ichnaktal, ts’o’okole’ tu ya’alaje’, u mola’ayil kanan kaaj yéetel ejéersitoe’ táan u yilko’ob ma’ u yantal x wo’okinilo’ob.
También te puede interesar: Comando extranjero asesina en su casa al presidente de Haití
"Jala’ache’ kíinsa’ab tu yotoch tumen táanxel kajil máako’ob ku t’aniko’ob íingles yéetel káastelan t’aan”, tu ya’alaj ministro.
Moïse táan u beetik u jala’achil Haití, u asab óotsil nojlu’umil yaan ichil áamerikanóo kóontinenete, úuchak u xantal yéeytambal unaj u yanta’al ka’ach 2018. Ba’ale’ te’e ts’o’ok wiinalo’oba’, ma’ chéen yóok’lal politikáa yanchaj talamilo’obi’, ya’abchaj xan u tse’elel u jáalk’abil máak ti’al u k’áata’al ka yanak u bo’otal u su’utulo’ob, ba’ale’ le je’elo’ chéen tu chíikbesaj bix úuchik u bin u ya’abta’al loobilaj máako’ob te’e lu’umo’.
Ka káaj u meyaj jala’ache’, yanchaj u ba’atel tu táan máaxo’ob yaanal bix u tuukulo’ob, tumen jun jaats kaajnáalo’obe’ ku tukultiko’ob ma’ de legal táan u beetik u jala’achili’. Ti’ le ts’ook kamp’éel ja’abo’oba’, tu lu’umil Haitíe’ yanchaj uktúul yáax ministro’ob.
Tukulta’an ka’ache’, yaan u p’atik u meyaj Joseph, tu jo’oloj óoxp’éel winal p’áatak meyaji’. Beyxan, tu lu’umil Haitíe’ tukulta’an u beeta’al u réeferenduumil a’almajt’aan ti’al u winalil septimbre, tumen ts’o’ok ka’atéen u yantal u xaankúunsa’al tu yóok’lal pak’be’en k’oja’anil.
También te puede interesar: Presidente de Haití recibió doce impactos de bala: informe forense
U beeta’al k’eexilo’ob ti’ a’almajt’aan táan u táakmuk’ta’al ka’ach tumen Moïse, ma’ éejenta’an tumen u ya’abil máaxo’ob yaanal bix u tuukulo’obi’, mix xan tumen u jejeláasil múuch’kabilo’ob kaaj. U Almejenil A’almajt’aan táan u meyaj walkil te’e lu’umo’, jets’a’ab tu ja’abil 1987, úuchik u tse’elel u muuk’ Duvalier.
Yaan máaxo’ob a’alike’, ma’ táan u béeytal u k’áatchi’ibtal kaaj walkila’ tumen ya’abach sajbe’entsil yaan te’e lu’umo’.
Beyxan taka’an u pool Moïse tumen mix ba’al bin tu beetaj tu táan le talamilo’ob yaan te’e lu’umo’. Ba’ale’ Consejo de Seguridad de las Naciones Unidas, Estados Unidos yéetel Europae’ ts’o’ok u k’áatiko’ob ka yanak u beeta’al yéeytambal te’e lu’umo’, ba’ale’ ich jáak’abil yéetel sáasil, je’el bix unaje’, ti’al u ts’o’okbal u ja’abil 2021.
Ts’o’okili’ xan u k’a’aytal tumen Moïse le lunes máaniko’, máax kéen u beet u túumben ministrioil, Ariel Henry, máax yaan 71 u ja’abil, yéetel meyajnaj ti’al u ts’aatáanata’al ba’al táan u yúuchul yóok’lal coronavirus.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
