U tsa’ayal coronavirus ti’ máake’ ts’o’ok u máansik 200 miyoones u túulal, beey xoka’ab tumen Reuters tak le miércoles máanika’, tumen u jejeláasil Deltae’ táan u p’atik ich sajbe’entsil u kuxtal máaxo’ob kaja’ano’ob tu’ux ma’ ya’abak u ts’a’abal báakunai’.
K’oja’ane’ táan u piimtal ti’ 83 u p’éel le noj lu’umo’ob yaan ti’ 240i’, ts’o’okole’ ba’ax táan u yúuchule’ ku beetik u yantal u jeel tukulta’al wa no’oja’an ba’ax táan u beeta’al ti’al u kaláanta’al kaaj ti’ le k’oja’ana’.
"Kex tumen taak k séeb p’atik paachil le pak’be’en k’oja’anila’, sáasil yanik Covid-19i’ ma’ ts’o’okok tak éeteli’. Le beetike’ láayli’ unaj k ba’atel tu táan uláak’ jump’íit”, beey tu ya’alaj Rochelle Walensky, máax jo’olbesik Centros de Control y Prevención de Enfermedades tu lu’umil Estados Unidos.
También te puede interesar: Contagios de coronavirus rebasan 200 millones en el mundo
Kex u 2.6 por siientoil ti’ u kaajnáalilo’ob yóok’ol kaab ts’o’ok u tsa’ayal ti’, ba’ale’ u jaajil jaytúul máak ts’o’ok u k’oja’antale’ míin maas ka’anal, tumen ya’ab tu’uxe’ ma’ chuka’an u nu’ukulil ti’al u beeta’al u prueebasili’.
Ichil xaa’al beeta’abe’, ojéelta’ab u k’oja’anil Covid-19e’ maanal ti’ jump’éel ja’ab xáanchaj táan u máan tak ka tu chukaj 100 miyoonesil máako’ob, ka’alikil le uláak’ 100 miyoonesile’ óoli’ jump’íit maanal ti’ wakp’éel winalo’ob. Pak’be’en k’oja’ane’ ts’o’ok u kíinsik kex 4.4 miyoonesil máak.
Ichil noj lu’umo’ob tu’ux ku ya’alal táan u ya’abta’al u xookil máax ti’ ku tsa’ayale’, óoli’ ichil ukp’éel k’iino’obe’, ti’ yaan Estados Unidos, Brasil, Indonesia, India yéetel Irán, ts’o’okole’ ku chíibesiko’ob u 38 por siientoil ti’ tuláakal le ku xo’okol ku tsa’ayal ti’ uláak’ u noj lu’umilo’ob yóok’ol kaab sáansamal.
Táan u piimtal tu lu’umil Asia
Lu’umo’ob yaan tu noojol-lak’inil u lu’umil Asiae’ ts’o’ok u káajal u ya’aliko’ob táan u ya’abta’al k’oja’an te’elo’. Kex tumen chéen u 8 por siientoil u kaajil yóok’ol kaab ku chíikbesik le lu’uma’, sáansamal ku much’ik u 15 por siientoil máax ti’ ku tsa’ayal.
Úuchik u ka’a piimtal, ichil abril tak mayoe’, Indiae’ táan u chíikbesike’ yaan u ka’a ya’abta’al k’oja’an te’elo’. Le viernes máaniko’, yanchaj 44 mil 230 túumben k’oja’an máako’ob te’e noj lu’umo’.
U jejeláasil Deltae’ táan u beetik u láaj walk’ajal ba’ax tukulta’an yóok’lal Covid-19, ts’o’okole’ máaxo’ob táan u xak’altike’ táan u meyajo’ob ti’al u yojéeltiko’ob ba’ax táan u yúuchul yéeel le jejeláasila’, tumen kex báakunae’ ku k’atik u beel k’oja’ane’, ma’ táan u tselko’ob le k’oja’ano’ tumen le biiruso’ láayli’ u piimtal tu ni’ máak.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
