de

del

Foto: Twitter @MauVila

Joana Maldonado / Jairo Magaña / María Briceño
 

U jala’achil u péetlu’umilo’ob Kaanpech, Quintana Roo yéetel Yucatáne’ táakpajo’ob ichil Encuentro de Gobernadores beeta’ab yéetel Embajada de Estados Unidos, jo’oljeak miércoles, tu péetlu’umil Villahermosa, Tabasco, tu’ux tsikbalta’ab ba’ax mu’uk’a’an yanik u ti’alo’ob, ba’ale’ beyxan jejeláas ba’al yaan u yil yéetel kéen yanak u bin máak kajtal táanxel tu’ux, u beeta’al u suut taak’in yéetel u kaláanta’al yóok’ol kaab, ti’al u je’ets’el ba’ax uláak’ ba’ax je’el u beeta’al ti’al u xíimbal tu beel u noojol-lak’inil México.

 

También te puede interesar: Campeche, QRoo y Yucatán, en Encuentro con la Embajada de EU

 

Te’e múuch’tambala’ táakpaj u séekretaryoil Relaciones Exteriores ti’ u lu’umil México, Marcelo Ebrard; u séekretaryail Economía, Tatiana Clouthier; u éembajadoril Estados Unidos ichil u lu’umil México, Kenneth Lee Salazar, je’el bix xan u jala’achil u péetlu’umil Chiapas, Oaxaca, Veracruz yéetel Tabasco.

 

Kaanpech 

Te’e múuch’tambalo’, u jala’achil le lu’umo’, Layda Sansores San Román, tu ya’alaj ma’alob ka yanak múul meyaj yéetel le uláak’ jala’acho’obo’, ti’al u táakmuk’ta’al u meyajil u beeta’al u suut taak’in ba’ale’ beyxan ti’al u yutsil kaaj, tumen wa ka béeyake’ ma’ táan u keetikubáaj yéetel u péetlu’umilo’ob le xamano’. 

Tu ya’alaje’ ku páajtal u yúuchul meyaj ti’al ma’ u yantal u bin kajtal táanxel tu’ux le kajnáalo’obo’, ikil u máan u kaxto’ob uláak’ páajtalil ti’al u yutsilo’ob, tumen tuláakal ba’ax k’a’abéete’, ti’ yaan Kaanpachi’. 

 

Quintana Roo

Jala’ach Carlos Joaquín Gonzáleze’, ma’ béeychaj u táakpajali’, ba’ale’ tu jeele’ bin Arturo Contreras Castillo, máax tu ya’alaj le péetlu’umo’ k’a’anan tumen ya’abach ba’al ku ts’áak ti’al u xíimbal tu beel u xaman-lak’inil México. Beyan tu tsikbaltaje’, le lu’umo’, suuka’anili’ u k’uchul u jeel máako’ob ti’ uláak’ lu’umo’ob, ikil u kaxtiko’ob uláak’ u yutsil kuxtal, ts’o’okole’ tajan ya’ab máak ku kóojol ti’al u náaysik u yóol, tumen taak’in ku yokol yóok’lal le je’ela’, ku chíikbesik u 39.6 por siientoil ichil tuláakal le ku yantal tu noj lu’umil México.  

 

Yucatán 

Tu súutukil úuchik u t’aan u jala’achil Yucatán, Mauricio Vila Dosal, tu ya’alaj Estados Unidose’ leti’e’ yáax lu’um yéetel el nup’a’an meyaj ti’al u túuxta’al yéetel u k’a’amal koonol te’e péetlu’uma’, tumen ku chíikbesik u 76 por siientoil ti’ u meyajil koonol yaan. 

Leti’e’ tu ya’alaje’, kex yaan ya’abach ba’al ts’o’ok u beeta’al ti’al u k’ama’al aj xíinximbal máako’ob tu lu’umil Yucatán, je’el bix u kúuchil Amazon ta’aytak u ts’a’abal k’ajóoltbil, u kúuchil Centro de Distribución Walart, ichil uláak’ ba’alo’ob, yaan uláak’ ba’alo’ob láayli’ unaj u tsikbalta’al je’el bix ka bo’ota’ak tu beel meyaj ku beetik máak, yéetel u t’o’oxol gaas je’el bix unaje’. Ts’o’okole’ páayt’aanaj ti’al u k’áatik ka beeta’ak tu lu’umil Yuctán uláak’ múuch’tambal je’el bix le je’el kéen yanako’.

Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan