de

del

U petenil Yucatáne’ ti’ yaan ichil péetlu’umo’ob tu’ux asab táakpaj máak ti’ le yéeytambal máanika’

La península de Yucatán, con mayor participación ciudadana en la Revocación del Mandato
Foto: Fernando Eloy

U yóoxp’éel péetlu’umilo’ob u petenil Yucatáne’ ti’ yaan ichil le lu’umo’ob tu’ux asab ya’abach kaajnáalo’ob táakpaj ichil u yéeytambalil Revocación de Mandato, beeta’ab le domingo 10 ti’ abril máanika’, beey úuchik u ya’alal le lunesa’ tumen u jala’achil u noj lu’umil México Andrés Manuel López Obrador (AMLO), úuchik u tse’ek tu ja’atskabil k’iin je’ex suukile’.

Beey ts’o’ok u kóomputarta’al u 100 por siientoil le ju’uno’obo’, Yucatáne’ tu much’aj 357 mil 043 u p’éel yéeyajo’ob, ti’ le je’elo’obo’ u 94 por siientoile’ tu jets’aj ka p’áatal meyaj AMLO; u péetlu’umil Quintana Rooe’ tu much’aj 286 mil 852 u p’éel yéeyajo’ob, 94.80 por siientoile’ tu ya’alaj ma’alob xan ka p’áatak, ka’alikil Kaanpeche’, tu much’aj 184 mil 011 u p’éel yéeyajilo’ob, 95 por siientoe’ tu ya’alaj ma’alob ka u ts’o’oks u k’iinil u meyaj.

Ichil u yáax séeba’an xookil beeta’ab tumen Instituto Nacional Electoral (INE), tu meyajil yéeytambal beeta’ab te’e k’iino’oba’, táakpaj maanal 16 miyoonesil kajnáalo’ob; tumen ichil u 90.3 por siientoil yéetel u 91.9 por siientoile’ tu jets’aj ma’alob ka p’áatak meyaj tak kéen ts’o’okok u k’iinil u beetik, ti’al u ja’abil 2024.

Kex beyo’, ichil tuláakal kajnáalo’ob yaan tu noj lu’umil Méxicoe’ chéen táakpaj ichil u 17 por siientoil yéetel 18 por siientoil; beey chíikpaj te’e yáax xookil beeta’abo’. Ti’al túun u páajtal u meyajta’al yéeyajo’ob ti’ ba’ax k’ajóolta’an beey bíinkulaantee’ unaj u táaktapajal kex u 40 por siientoil kajnáal u ts’íibtmaj u k’aaba’ te’e padrono’.

López Obradore’, tu tsikbaltaj bine’ u mola’ayil INE tu ya’alaj ichil péetlu’umo’ob tu’ux yanchaj u ya’abil máax táakpaje’ ti’ yaan Tabasco, tu’ux yanchaj u 35.90 por siientoil kaaj táakpaji, tumen xoka’ab 627 mil 590 yéeyajilo’ob, tu paache’ ti’ yanchaj Chiapas yéetel u 27.80 por siientoil, úuchik u xo’okol jump’éel miyoon 51 mil 993 yéeyajo’ob; Kaanpech náak 27.81 por siiento, le je’ela’ ku ye’esik kex 184 mil 011 yéeyajo’ob. 

 

También te puede interesar: La península de Yucatán, con mayor participación ciudadana en la Revocación del Mandato

 

U péetlu’umil Oaxacae’ ti’ yanchaj tu uk kúuchil, úuchik u táakpajal u 23.58 por siientoil kaaj, le je’ela’ kex 709 mil 202 u p’éel yéeyajo’ob, ka’alikil Yucatáne’ jp’áat tu waxak kúuchil, úuchik u táakpajal 21.53 por siientoil kaaj, tu paache’ ti’ yanchaj Quintana Roo, yéetel u 21.46 por siientoil, le je’elo’ kex 286 mil 852 u p’éel yéeyajo’ob.

Beey túuno’, máax jo’olbesik Consejo Local INE tu lu’umil Yucatán, Luis Guillermo De San Denis Alvarado Díaz, tu ya’alaje’ táakpaj 357 mil 43 u túul máak tu k’iinil yéeyajil, ts’o’okole’ le je’elo’ ku ye’esik u 21.53 por siiento ti’ máaxo’ob ts’íibta’an u k’aaba’ tu padronil Yucatán, tu’ux jets’a’an yaan jump’éel miyoon 657 mil 653 u túul kajnáalo’obi’.

Yóok’lal túun máaxo’ob tu yéeyajo’ob ka tse’elek u muuk’il u beetik u jala’achil Andrés Manuele’, yanchaj 13 mil 636 u túul táakmuk’t le tuukulo’, u 3.82 por siientoil ti’ tuláakal le máaxo’ob táakpajo’ob te’e yéeytambalo’, ka’alikil 337 mil 959 (u 94.65 por siientoile’) tu chíimpoltaj jala’ach Andrés Manuel López Obrador, ti’al “u p’áatal meyaj tu jala’achil u noj lu’umil México. Uláak’ ba’ale’, leti’ u xookil máaxo’ob táakpaj te’e yéeyajilo’, ba’ale’ ma’ tu xook mix uts mix ma’i’; ti’ le je’elo’obo’ yanchaj 5 mil 448 (1.53 por siientoil).

Jala’ache’ tu ya’alaj “jeets’el yéetel ki’imak u yóol” Instituto yóok’lal meyaj beeta’abij, beyxan tumen táakpaj kaaj. Tu ya’alaj xane’ “tu ch’a’aj kaaj ba’ax u ti’al, tumen tu ye’esaj táakpaj tu k’áatchibtajil Revocación de Mandato.

Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan