J. Thomas Hill, máax jo’olbesik u estadunidenseil mola’ayil Vulcan Materials Company, tuch’ubta’an tumen u jala’achil u noj lu’umil México, tumen ku ya’alale’ leti’ k’askúuntik u k’áaxil Quintana Rooe’ tu much’ajubáaj, tu chúumuk k’iinil jo’oljeake’, yéetel u jala’achil u noj lu’umil México, Andrés Manuel López Obrador, tu kúuchil Palacio Nacional.
Te’e súutuko’, táakpaj u éembajadoresil Estados Unidos ichil u lu’umil México, Ken Salazar; yéetel u éembajadoril México tu noj lu’umil Washington, Esteban Moctezuma, máax ti’ob k’ubéenta’ab tumen jala’ache’, ka yanak u tsikbalto’ob yéetel u mola’ayil Calizas Industriales del Carmen (Calica) le jejeláas ba’al táan u yúuchul yéetel.
También te puede interesar: Se reúne AMLO con director de Vulcan Materials, propietaria de Sactun
Jala’ache’, ku ya’alike’ Calica ma’ táan u beetik ba’ax mokt’anta’an yéetel u jala’achil le noj lu’uma’, ts’o’okole’ táan u seen jóok’sik u miineralesil yaan tu baantail Playa del Carmen, le beetike’, le 2 ti’ mayo máaniko’, k’a’ayta’abe’ yaan u kaxta’al u beeta’al tak pool ti’al u yila’al ba’ax kun úuchul yéetel.
Tu jo’oloj ka’ap’éel k’iine’, u jala’achil Méxicoe’ tu beetaj u xot’ik u meyaj le mola’ayo’, ba’ale’ leti’e’ ku ya’alike’ “ma’ patal” ba’ax tu beetaji’. Ti’ jump’éel k’a’aytajil ts’íib beeta’ab le 5 ti’ mayo máaniko’, u mola’ayil Vulcan Materials Company tu ya’alaje’, yaan u ch’a’anuktik a’almajt’aan ti’al u kúulpachtik ba’ax je’ets’ tumen u jala’achil le noj lu’uma’. “Mola’aye’ chuka’an u ju’unil ti’al u meyaj te’elo’, ts’o’okole’ yaan u ts’áak u yóol ti’al u kaláantik u ba’alumbáaj yéetel u meyaj je’el bix suuka’anilo’”.
Te’e súutuko’, táakpaj xan u meyajnáalilo’ob Gobernación yéetel Medio Ambiente, Adán Augusto López yéetel María Luisa Albores.
Ichil ba’ax a’alan tumen u jala’achil Méxicoe’, estadunidenseil mola’aye’, ts’o’ok u jach loobiltik u k’áaxil le baaintailo’, ts’o’okole’ lu’ume’ ts’o’ok xan u jach topik, tumen jach táaj ya’ab u jóok’sa’al ba’ali’, yéetel láayli’ u beeta’ali’.
Ka’aj ts’o’ok túun u beeta’al múuch’tambale’, láaj jóok’ u yuumil táakpaji’, ba’ale’ mix juntúul tu yóotaj t’aani’, mix xan máax jo’olbesik Vulcan Materials Company tu ya’alaj wa ba’axi’.
Beey túuno’, mix xan U Jala’achil u Lu’umil México, mix xan máax chíikbesik Casa Blanca ichil u noj lu’umil México ts’o’ok u ya’aliko’ob wa ba’ax yóok’lal ba’ax seen tsikbalta’ab te’e k’iino’.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
