de

del

Foto: Rodrigo Díaz Guzmán

Ichil u k’iinil 8 tak 18 ti’ diciembree’ yaan u beeta’al Feria de la Naranja, tu méek’tankaajil Oxkutzcab, tu jo’oloj ka’ap’éel ja’ab p’áatak mina’an úuchik u yantal u pak’be’en k’oja’nail Covid-19; u tuukulil le cha’ana’, leti’ u chíikbesa’al meyaj ku beeta’al tumen kajnáalo’ob te’e baantaa’.

Juan José Martín Fragoso, u jo’olpóopil Oxkutzcabe’, tu tsikbaltaj le cha’ana’ káaj u beta’al ti’al u k’ajóolta’al tumen kaaj tuláakal meyajo’ob ku beeta’al te’elo’, “to’one’ kaaj kpaak’áal”, ichil ba’ax kpak’ike’ ti’ yaan xchiináa, limón ichil uláak’o’ob. 

“Te’e cha’ana’ ku ye’esa’al u jach k’a’ananil le meyaj kbeetiko’ […] ba’a kk’áate’ leti’ kchíikbesik ba’ax kbeetik”, ts’o’okole’ ku ye’esa’al xan uláak’ ba’alob ku beeta’al yéetel u yich che’obo’, je’el bix uk’be’en ba’alo’ob yéetel elaados, ichil uláak’o’ob. 

 

En español: Regresa la Feria de la Naranja de Oxkutzcab: Conoce los detalles

 

Tu tsikbaltaje’ ts’o’ok 36 ja’abo’ob káajak u beeta’al cha’an, ba’ale’ ch’éen u beeta’al yóok’lal pak’be’en k’oja’an. “In k’áat in ts’áaj u níib óolalil ti’ tuláakal kolnáalo’ob yéetel máaxo’ob chíikbesik kaaj táan u múul meyajo’ob ti’al le je’ela’, tumen beyo’ ku páajtal kchíikbesik ba’ax ku beeta’al way tkaajale’”.

Beyxan, tu ya’alaje’, te’e ja’aba’ yaan u beeta’al jump’éel e’esajil ti’al u chíimpolta’al máako’ob u beetmo’ob k’a’anan ba’alo’ob te’e kaajo’, “ti’al u jach e’esa’al ba’axten k’a’anan Oxkutzcab ti’ u péetlu’umil Yucatán, yéetel ti’ u noj lu’umil México”.

Uláak’ ba’ale’, yáax juntéen kéen ts’a’abak jump’éel rueda de la fortuunáa ku p’isik 25 metros u ka’analil, je’el bix xan uláak’ báaxalo’ob ti’al u náaysik u yóol máak.

Ichil uláak’ ba’lao’obe’ yaan u beeta’al u keetil u yáalkab tsíimino’ob, u cha’anil t’eelo’ob, káabalgaatáa, náaysaj óol, je’el bix xan u ye’esajil wakaxo’ob, báaxalo’ob, kúuchilo’ob ti’al janal, ichil uláak’ ba’alo’ob.
Ti’al fines de semanae’ yaan u beeta’al jejeláas kóonsiertos. Sábado 10 ti’ diciembree’ yaan u paax Pisteando con Banda; domingo 11e’ La Original Banda El Limón; sábado 17 yaan u paax Calibre 50, yéetel domingo 18e’ Sonora Santanera Nueva Generación, Inolvidable Dinamita.

U tojol u yokol máak u cha’ante’ ti’ ti’ yaan ichil 400 pesos tak mil 200 tu jach naats’il u yila’al, ts’o’okole’ ku béeytal u ma’anal tu kúuchil La Isla, Electrónica González, Altabrisa, Las Américas, Palacio Municipal ti’ u kaajil Oxkutzcab,  je’el bix xan ti’ Internet, tu kúuchil Tus Boletos.

Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan