Tu ja’abil 2015e’, Geneviéve Lacheze luk’ tu noojolil Francia ti’al u kóojol tu kaajil Jo’. Ichil u nu’ukule’ tu taasaj u boolasil u báaxta’al petanca, ba’ale’ mix juntéen tu tukultaj wa tumen jach uts tu yiche’ yaan u beetik u k’ajóolta’al te’e baantao’, ts’o’okole’ walkila’ táan tak u kaxta’al ka chíimpolta’ak beey óofisyal tu lu’umil Yucatán.
U múuch’kabil Asociación Petanquera de Yucatán “La Méridienne” káaj u meyaj láayli’ te’e ja’abo’, ts’o’okole’ walkila’ “kex tumen káaj chéen beey báaxal ti’al náaysaj óole’, jujump’íitil úuchik u mu’uk’anchajal beey deportée”, tu ya’alaj Silvia Sosa Castillo, máax táaka’an ichil le múuch’kabilo’.
Le beetike’, walkila’ ts’o’ok u xan u káajal u yila’al ti’ u bejilo’ob kaaj. “Kéen xíimbalnako’one’ tu bin k-ilik ba’ax yaan, tu bin k-ilik tu’ux je’el u béeytal kch’iin yéetel kbáaxal. Táan k kaxtik ka chíimpolta’ak petanca beey deportée oofisyal tu lu’umil México yéetel ka báaxta’ak je’ex bix káajiko’, tu jáalk’abil k’áax”.
“Káajo’on yéetel Geneviéve Lacheze, máax patjo’olt yéetel káajs le múuch’a’. Ka’aj taale’ tu taasaj u nu’ukulil k’a’abéet ti’al u béeytal u báaxtik petanca. Jump’éel k’iine’ tu tmuch’akbáaj ti’al ktsikbaltik jejeláas ba’alob yóok’lal miatsil; te’elo’ jóok’sa’ab u boolasil u báaxta’al petanca, ka t-ilaje’ óoli’ je’ex káanikae’. Ti’ utchaj tak ich”, tu tsikbaltaj Silvia Sosa.
U múuch’kabil “La Méridienne” káaj u much’ikubaj láalaj p’isk’iin ti’al báaxal. Tu jo’oloj ka tu yojéelto’ob yaan tak u féederasyonesil le báaxala’.
Petancae’ suuka’an u báaxta’al; tuláakal máax báaxtik ti’ kaaj. Ma’ jump’éel báaxal chéen ti’al jaytúulo’obi’, tumen yaan u tuukulile’ tumen Europa siijile’ ma’ tuláakal máak báaxtiki’, ba’ale’ ma’ beyi’”, tu ya’alaj.
Le beetik túune’, Sosa Castillo tu tiskbaltaje’ u múuch’kabil Asociación Petanquera de Yucatán táan u kaxtik ka yanak kúuchilo’ob ti’al u báaxta’al petanca ti’ déeportibóos yéetel k’íiwiko’ob. Uláak’ ba’al ku kaxta’al te’e ja’aba’, leti’ u fóormalisarta’al u báaxta’al Salvador Alvarado.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
