Ti’ Andrés Medina k’ubéenta’an ka u beet u Jesúsil, waxaktéen ken u beet ichil u ye’esajil Semana Santa ku beeta’al tu kaajil Acanceh. Le je’ela’, u asab nojoch e’esajil suuka’an u beeta’al tu nojol-lak’inil México, tumen te’e ja’aba’ ku chukik 43 u téenal u beeta’al.
Ts’o’ok óoxtéen u beetik jach de éen biiboyl yéetel kantéen ti’ Internet úuchik u yantal le pak’be’en k’oja’ano’. Ken u chuk u chúumuk k’iinil le viernes 7 ti’ abrila’ yaan u ka’a beetik.
E’esajile’ táan u meyajta’al tumen u múuch’kabil Renacimiento, yéetel yaan u ch’a’ajolta’al u beeta’al tu jo’oloj óoxp’éel ja’ab ma’ beeta’ak je’ex ka’achij, tumen suuka’an u máan tu k’íiwikil le kajo’, tu bak’pachil paarkée yéetel u beeta’al krúusifixione’ ti’ ku yúuchul ka’ach aktáan u yúuchben múulil Mascarones, tu tsikbaltaj.
Le ja’ab máaniko’, tu tsikbaltaj, le e’esajila’ beeta’ab chúumuk beeta’ab ti’al u cha’anta’al tumen kaaj, ba’ale’ ma’ beeta’ab u “je’elilo’ob” je’ex ka’ache’, tumen chéen ti’ j-úuch tu táankabil le najil k’ujo’.
En español: Todo listo para el Viacrucis de Acanceh: Hora, recorrido y puesta en escena
U xíimbalil le e’esajil suuka’an u beeta’al ka’ach ma’ yanak pak’be’en k’oja’ane’, ku náachtal kilomeetróo y meedyo.
Andrés Medina tu ya’alaje’ ma’ u tukultmaj ka’ach u ka’a beetik u Jesúsil, tumen tu tuklaje’ u “‘kuben t’aane’” ti’al u beetike’, tu ts’o’oksaj le ja’ab máaniko’. “Ba’ale’ yaan in beetik ti’al in wáantik múuch’il beetik, ti’al ka béeyak le e’esajila’. Jach in k’áat ka jóok’ok tu beel”, tu tsikbaltaj.
Ka’ach ma’ yanak pak’be’en k’oja’ane’, tu k’a’ajsaj, ku yantal ichil 7 mil yéetel 8 mil u túul máax ku jóok’ol u láak’int u bejil Viernes Santo, tu kaajil Acanceh. Walkil jump’éel ja’aba’, ma’ jach péektsilta’abij, ba’ale’ maanal 3 mil máako’ob k’uchij.
“Te’e ja’aba’ táan kpáa’tik ka yanak le jaytúul máak yaan ka’ach ma’ili’ k’uchuk pak’be’en k’oja’an”, tu ya’alaj.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
