Úuchik u t’aan, máax túumben p’ata’an meyaj tu kúuchil Vicefiscalía Especializada en Delitos en contra de Animales, el Ambiente y los Ecosistemas, Alexandro Brown Gantus, tu ya’alaje’ tu lu’umil Kaanpeche’ ma’ je’ets’ek mix jump’éel si’ipil yóok’ol mix máak u loobiltmaj ba’alche’, le beetik walkila’, táan u beeta’al meyajo’ob ti’al u béeytal, ba’ale’ beyxan ti’al u je’ets’el ba’ax kun úuchul yéetel le 15 u p’éel xaak’alo’ob káajsa’an yóok’lal le je’ela’.
Lela’ tu ya’alaj úuchik u jo’olbesik jump’éel múuch’tambal tu táan kaaj, tu’ux táakpaj xan máako’ob kaláantik ba’alche’ob yéetel yóok’ol kaab, beyxan u súubsekretaryoil Seguridad y Protección Ciudadana, Julio Luna Caballo, yéetel máax jo’olbesik Vicefiscalía General Regional de Justicia, tu kaajil
Carmen, Yadira Arcos Jiménez. Beey túuno’, Brown Gantuse’ tu tsolaje’, te’e kaajo’ ts’o’ok u káajal u beeta’al múuch’o’ob ti’ le 13 méek’tankaajo’ob yaan tu kaajil Kaanpech, ti’al u péektsilta’al meyajo’ob ku beeta’al, ti’al u yojéelta’al bix kun ts’aatáantbil si’ipil kun jts’a’abil yóok’ol máax ken u beet k’aas ti’ yóok’ol kaab wa ti’ ba’alche’ob.
“Ciudad del Carmene’ leti’e’ yáax kaaj txíimbaltajo’, tumen ti’ yaan u ya’abil tak pool beeta’an ikil u loobilta’al ba’alche’ob, le je’el túuna’ ku ye’esik to’one’ loobil ku beetik kaaje’ táan xan u ya’abtal”.
En español: Van 15 carpetas de investigación en Carmen por maltrato animal
Tu tsikbaltaje’, ichil Código Penal yaan te’e péetlu’umo’ jets’a’an ba’ax si’ipil ku ts’a’abal ti’ máax ku loobiltik ba’alche’, ts’o’okole’ yaan kex 15 xaak’alo’ob káajsa’an ti’al u yila’al ba’ax úuchij.
Tu tsolaje’, tak poolo’ob beeta’ane’, ts’a’aban tumen ku loobilta’al ba’alche’, ba’ale’ beyxan tumen yaan p’ata’ani’ yéetel yaan ma’atech u tséenta’ali’, le beetike’ táan u yila’al jach bix yanik ba’al ti’al u béeytal u júudisyarlisaarta’al.
Uláak’ ba’ax tu tsikbaltaje’, te’e k’iino’oba’, jts’a’ab k’ajóoltbil yanchaj juntúul peek’ kíim úuchik u ji’ich’il u kaal tu jáalik jump’éel pisiinail mina’an u ja’il, ba’ale’ u yuumile’ tu wach’aj u k’aaxile’, ka tu yoksaj ti’ jump’éel boox bolsáa, le beetike’ talam u meyaj Fiscalía General del Estado de Campeche (FGECAM), tumen mina’an u wíinkilal le ba’alche’o’; kex beyo’ yaan oochelo’ob e’esik ba’ax úuchij, túuxta’ab tumen kaaj yéetel uláak’ máaxo’ob kaláantik ba’alche’ob. Leti’e’ táan u meyajo’ob ti’al le xaak’alo’.
Tu ya’alaje’, ti’al u sáasilkúunsa’al ba’ax úuche’, k’a’anan u chúukbesa’al xaak’al, tumen beey jets’a’an najmal u beeta’al tumen fiskaal jéeneral, Renato Sales Heredia, le beetike’ táan u meyaj Fiscalía, yéetel uláak’ múuch’kabilo’ob kaaj, je’ex Asociación Ganadera yéetel SEMABICE.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
