de

del

Foto: Roberto García Ortíz

Te le ts’ook kamp’éel ja’abo’oba’, u ts’íibta’al u k’aaba’ u xmeyajilo’ob ichnaj, tu táan u mola’ayil Instituto Mexicano del Seguro Social (IMSS) jna’ak 91 por siento, tumen ka’ache’ chéen táakbesa’an ka’ach 4 mil 800 u túulal, ba’ale’ walkila’ ts’o’ok u yantal maanal 59 mil 313 u túulal. 

Le je’elo’ beey úuchik u ts’a’abal k’ajóoltbil tumen u mola’ayil Secretaría del Trabajo y Previsión Social (STPS) yéetel IMSS, úuchik u k’iimbesa’al uláak’ jump’éel ja’ab yanak u mokt’aanil 189 jets’a’ab tumen OIT. 

Beey túuno’, u ju’unil tu’ux ku táakmuk’ta’al ko’olel ku meyajo’ob ti’ najo’obe’, jets’a’ab tu k’iinil 16 ti’ junio ti’ u ja’abil 2011, chéen ba’axe’, tu jo’oloj waxakp’éel ja’abo’ob jets’a’ake’, chéen táakbesa’ab u k’aaba’ 4 mil 800 u túul ko’olel tu táan kúuchil toj óolal. Ichil u winalil diciembre ti’ u ja’abil 2019 tak mayo ti’ le ja’ab je’elo’, óol jna’ak le beyka’aj yaan ka’acho’, tumen yanchaj 54 mil 513 u túul uláak’ xmeyajo’ob tu táan le mola’ayo’, ti’al beyo’ u ts’ook xo’okol 59 mil 313 u túulalo’ob. 

 

En español: Subió 91 por ciento afiliación al IMSS de trabajadoras del hogar en últimos cuatro años

 

Jo’olpóopo’obe’ tu ya’alo’obe’ “u noj meyajil yaan u beeto’obe’ leti’ u béeytal u ts’íibta’al u maas ya’abil ko’olel ku páajtal, tumen láayli’ ya’ab táan u binetik”, tumen le beyka’aj táakbesa’an tak walkila’, chéen ku ye’esik óoli’ u 3 por sientoil ti’ le 2.2 miyoonesil máak beetik le meyaj beya’.

Ila’abe’, ichil le maanal 59 mil u túul xmeyajo’ob ts’íibta’ab u k’aaba’obe’, ku náajaltiko’ob, en promeedyoile’, kex 264 pesos ichil jump’éel k’iin, ti’ le je’elo’obo’, kex 11 mil 754 u túulale’ yáax juntéen úuchik u yoksa’al u k’aaba’ tu táan le mola’ayo’; le je’ela’ u k’áat u ya’ale’ mix juntéen yáax yanak u seguro’ob. Uláak’ ba’ax ojéelta’abe’, ti’ le jaats k’iino’obe’, ts’o’ok u ts’aatáanta’al kex 283 mil sitáas te’e najilo’ob ts’ak yaj yéetel ts’o’ok u ts’a’abal u pension kex 14 mil 466 u túul máako’ob meyajtik le je’ela’. 

Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan