Ka’alikil táan ka’ach u beeta’al páan meyaj, tu’ux yanchaj úuchben kaajo’ob tu noj lu’umil Ománe’, j-aleman arkeologóose’ tu kaxto’ob u xéexet’aj koobrée maanal 4 mil ja’abo’ob u yúuchbenil.
Irini Biezeveld yéetel, u yéet meyaj ti’ u noj najil xook Universidad Gotehe de Frankfurt, Jonas Kluge, tu beetajo’ob jump’éel xaak’al, xáanchaj wakp’éel semaanáas, yéetel kaláanta’ab u beeta’al tumen Ministerio de Patrimonio y Turismo de Omán.
Meyajo’obe’ beeta’ab naats’ ti’ u kaajil Ibra, tu’ux páana’ab ch’e’eno’ob ti’al u beeta’al pruebáas. Leti’obe’ u k’áato’ob u jets’o’ob ba’ax k’iinil ka’aj jéets’ kaajo’ob te’elo’, yéetel u yáantajil karboones kaxta’ab te’elo’. Ti’ túun jtíip’ jump’éel ya’ax ba’al: junxéet koobrée, éek’ tu yóok’kabil ba’ale’ óox xéet’ yani’, yéetel de wóolis koonóo.
En español: Hallan lingotes de cobre de 4 mil 300 años en antiguos asentamientos de Omán
“U kaxta’al jump’éel ba’al je’el bix le je’ela’, jach ma’ suuka’an u yila’ali’”, a’alab ti’ jump’éel k’a’aytajil ts’íib jóok’sa’ab tumen x-xak’al xook Stephanie Döpper, máax kaláant u beeta’al le xaak’alo’.
Ku tukulta’ale’, u xéexet’ajil ba’ax kaxta’abe’ jp’ata’ab tumen úuchben máako’ob ka’aj luk’o’ob te’elo’, yéetel jets’a’an yanchaj máak tu jaatsja’abil Edad del Bronce Temprano (kex 2600-2000 a. C.). Te’e k’inako’obe’, lu’um k’ajóolta’an bejla’a beey Omán, tu jach meyajtaj u asab k’a’ananil koobre yanchaj tu yúuchben Mesopotamia lu’um, bejla’a’ Irak.
Yóok’lal u xéexet’aj koobrée kaxta’abe’, ku béeytal u yojéelta’al uláak’ ba’alo’ob ti’ u kaajil Omán, yóok’lal bix úuch maan te’e k’inako’ob ichil kaajo’ob kuxlajo’ob ti’ u jatsja’abilo’ob Edad del Bronce Temprana.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan