Jump’éel xaak’al beeta’ab tumen junmúuch’ ajxak’al xooko’obe’, tu ye’esaje’ aaguiláas ku máano’ob chuuke’ táan u k’a’abéetkunsiko’ob sojol yéetel plaastikóos ti’al u beetik u k’u’ob, ts’o’okole’ le je’elo’ jump’éel ba’al ku p’atik ich sajbe’entsil u kuxtalo’ob.
Ti’al u beeta’al xaak’ale’ táan u táakpajal u máakilo’ob Museo Español de Ciencias Naturales (MNCN-CSIC), máaxo’ob tu xíimbalto’ob u patenil Boa
Vista, tu baantail u afrikanoil múuch’ peteno’ob Cabo Verde, tu k’áak’náabil Atlántico.
En español: Nidos construidos con basura y plásticos, un peligro para las águilas pescadoras
Ka’alikil máan u jatsk’iinilo’ob u ya’abtal ba’alche’, ichil u ja’abilo’ob 2019 yéetel 2022, ajxak’al xooko’obe’ tu jach ts’aatáantajo’ob bix beeta’anil 36 u p’éel k’u’ob, je’el bix xan beyka’aj ba’alche’ob ku tóop’olo’obi’, beyxan jaytúul u nojochilo’ob yéetel u mejenilo’ob kíimij úuchik u k’a’alo’ob ich báasuráa.
Tu ts’ook ila’abe’ ti’al u beeta’al 91.7 por sientoil k’u’obe’ k’a’abéetkunsa’ab sojol ba’alo’ob -xoka’ab mil 49 u p’éel ba’alob je’el bix reedes wa maayáas- yéetel u 88.9 por sientoile’, plaastikóos.
Ichil ba’ax a’alab tumen ajxak’al xooko’obe’, le beyka’aj xlalab ba’al kaxta’ab tu k’u’ aaguilas ku chuuke’, sajbe’entsil ti’ wíinik tumen, kéen máanak ja’abo’obe’, yaan u jelpajal xan bin u ya’abtalo’ob.
“To’one’ taak ka’ach kxak’altik ba’ax ku yúuchul yéetel ba’alche’ob kéen p’a’atak plaastikóos tumen wíinik te’e jáal ja’o’, ba’ale’ u ya’abile’ yéetel aaguiláa ku máan chuuk, suuk u tséentikubáaj yéetel kayo’ob, ts’o’okole’ suuka’an u beetik u k’u’ nuuktak, yéetel ku k’a’abéetkunsik ja’ab man ja’ab”, tu ya’alaj ajxak’al xooko’ob.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan