de

del

Kaxta’ab ka’ap’éel u túumbenil áaresifeil koral yéetel k’áax tu taamil u ja’il yaan Galápagos

Descubren dos nuevos arrecifes de coral y montes submarinos en Galápagos
Foto: Twitter @DarwinFound

Ajxak’al xooko’obe’ tu kaxto’ob ka’ap’éel u túumbenil áaresifeil koral yéetel k’áax ich ja’ ma’ yáax xak’alta’ab tu petenilo’ob Galapágos, tu’ux yaan ba’alche’ob yéetel xíiwo’ob jach mix tu’ux uláak’ yaan ichil uláak’ tu’uxo’ob ti’ yóok’ol kaab, beey k’a’ayta’ab tumen u múuch’kabil Fundación Charles Darwin (FCD).

U maas nojochile’ “ku p’isik kex 800 metros u chowakil, le je’ela’ óoli’ kex waxaktéen jump’éel u kaampoil u báaxta’al futbol”, ts’o’oke’ uláka’ jump’éele’ “ku p’isik 250 metros u chowakil”, a’alab tumen FCD ti’ k’a’aytajil ts’íib.

Tu ka’ap’éelile’ ti’ yaano’ob kex ichil 370 yéetel 420 metros tu tamail u ja’il Galápagos, ts’o’oke’ u chíikulal “u jejeláasil kuxtal yaan, yéetel míin le je’elo’, u k’áat u ya’alej káaj u yantalo’ob kensa jayp’éel milesil ja’abo’ob paachil”, a’alabij.

En español: Descubren dos nuevos arrecifes de coral y montes submarinos en Galápagos

Beyxan, úuchik u kaxta’al áresifese’ ila’ab xan ka’ap’éel k’áaxo’ob mix juntéen yáax xak’alta’ak, kex tumen ku tukulta’an ti’ yano’obe’, ikil u yila’al yéetel oochelo’ob ku jóoks’a’al te’e yóok’ kabilo’.

Beey túuno’, tu winalil abril máaniko’, kaxta’ab xan uláak’ jump’éel áaresife tu p’íich jump’éel k’áax tu taamil le ja’o’, mix juntéen xan yáax ts’íibta’ak jach tu’ux yaan, tu chúumukil Galápagos.  

Xaak’al beeta’abe’ xáanchaj 30 k’iino’ob, yéetel táakpaj 24 u túul ajxak’al xooko’ob, ti’ 13 u p’éel múuch’kabilo’ob yéetel najilo’ob xook. Ichilo’obe’ ti’ yaan Instituto de Pesca y Ciencias Marinas ti’ u najil xook Memorial University of Newfoundland and Labrador; Parque Nacional Galápagos; Fundación Charles Darwin; Sociedad Geográfica Nacional; Universidad de Bristol; Instituto Oceanográfico de Woods Hole;  Universidad de Costa Rica, ichil uláak’o’ob.

“U kaxta’al úuchben kuxtal je’ex lela’, ku nats’ko’on ti’al u káajal kna’atik ba’ax bala’an to’on tumen  tu taamil le k’áak’náabo’, tu ya’alaj jxaak’al Stuart Banks, ti’ u múuch’kabil FCD.

Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan