Francisco Gómeze’ u yojel u pak’ik nochebuena lalaj ja’abe’ ku taasik uts tu kuxtal lalaj ja’ab. Ti’al u beeta’ale’ k’a’abéet u yojel máak bix u beeta’al, beyxan bix najmal u kaláanta’al tu jo’oloj bolonp’éel winalo’ob ti’al u jach p’iistalo’ob tu winalil diciembre. Loole’ úuch káajak u pa’ak’al Xochimilco, tu’ux xan ku pak’ik u ti’ali’.
Gómez tu tsikbaltaj walkila’ ma’ chéen México pak’ik mix konik ti’ uláak’ táanxel lu’umo’obi’, tumen ts’o’ok u káajal u beeta’al u jeelo’ob ba’ale’ jelbesa’antako’ob.
Yaan máax biins jayp’éel u loolilo’ob nochebuena tak Estados Unidos, ba’ale’ tu meyajtaj ti’al u jelbesik u ch’i’ibal. Le beetik, yóok’klal le patente je’elo’ ku yantal u bo’olchajal jump’éel kuota. To’one’ kmanik u chuunil le loolo’ ti’ kúuchilo’ob chíimpolta’an no’oja’an u beetik, ba’ale’ leti’ob bo’otik u páajtal u ya’abkunsa’al, tu ya’alaj.
Kex tumen nochebuenae’ jump’éel lool siijil tu noj lu’umil Méxicoe’, waklkila’ chéen jeets’el kex 21 u p’éel u jejeláasil ti’ le ya’abach yano’obo’, le beetik máaxo’ob pak’ik te’e noj lu’umo’ ku yantal u manik u chuun wa u moots ti’ uláak’ táanxel lu’umo’ob, tu tsikbaltaj Rubí Sánchez, máax jo’olbesik te’e desarrollo rural te’e distritóo, tu noj kaajil Ciudad de México, ichil u mola’ayil Secretaría de Agricultura y Desarrollo Rural (Sader).
Tu ya’alaje’, walkila’ máax pak’ik nochebuenae’ pak’a’anili’ kéen u mano’ob, tumen u béeykunsa’al le je’elo’ jump’éel ba’al talam, ti’al beyo’ u béeytal u kaláantiko’ob tak diciembre, kéen u kono’ob.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan