Xaak’al meyaj beeta’ab tu kúuchil Hospital Gregorio Marañón tu kaajil Madrid, España, tu ye’esaje’ kéen yo’omchajak ko’olele’ ku k’éexel jejelaás ba’alo’ob tu ts’o’omel u pool, ts’o’oke’ yaan ku p’áatal tak wakp’éel ja’abo’ob tu jo’oloj yanak le chaambalo’; k’eexilo’obe’ óoli’ je’ex le ku yúuchul tu xlo’obayen ch’úupal.
Ba’ax meyajta’abe’ jts’a’ab k’ajóoltbil tu pikil ju’unil Nature Neuroscience ts’o’okole’ ku ye’esik anatoomikóo k’eexilo’ob ku chíikpajal ti’ yo’om ko’olel beetik u jelpajal ba’al ti’ ba’ax yaan u yil yéetel u ts’áak u yóol wa ba’ax, beyxan yéetel ba’ax k’aaba’inta’an beey "Red por Defecto", le je’ela’ jump’éel ba’al ku t’áabal kéen je’el u ts’o’omel u pool ko’olel, ts’o’oke’ ila’ane’ le bix kéen u síijs u paalile’ yaan ba’al u yil xan ti’ le k’eexilo’oba’.
U yo’omil ko’olel, u síijsik u paalil yéetel u tséentike’ jejeláas ba’ax ku ye’esik ku k’éexel tu wíinkilal ko’olel.
En español: El embarazo produce cambios en el cerebro de la madre: estudio
U yojéelta’al ku yúuchul le k’éexilo’oba’ ku yáantajo’ob ti’al u ts’atáanta’al k’oja’anilo’ob ku tsa’ayal ti’ ko’olel kéen u síijs u chaampalil, je’el bix le k’aaba’inta’an depresión posparto.
Te’e xaak’alo’, ku chíikbesa’al úuchik u ke’etel u ts’o’omel u pool 110 u túul yo’om ko’olel tu yóoxp’éel ts’ook winalo’ob u yáax paalilo’ob, yéetel uláak’ ko’olelo’ob mix juntéen yanak u paalilo’obi’, ts’o’oke’ ila’abe’, le ku yantal u chaambale’ yaan anatomiko k’eexilo’ob tu ye’esaj ma’ili’ yanak u chan neene’ili’.
Beey túuno’, k’eexilo’ob ila’ab tu ts’o’omel poole’ yaan ba’al u yil yéetel bix u na’atik ko’olel máaxi’, beyxan bix u yilik Red por Defecto, ts’o’oke’ je’ets’e’ wa maas ya’ab u k’éexel ts’o’omel poole’ maas mu’uk’a’an u núupul ko’olel yéetel u chaambalil.
Uláak’ ba’ax ila’ane’, le k’eexilo’oba’ ku xáantalo’ob tak wakp’éel ja’abo’ob tu jo’oloj yanak le chan neeneo’, yéetel ku mu’uk’ankúunsik u tuukulil matrescencia.
Xaak’al meyajta’abe’ jo’olbesa’ab tumen Susana Carmona, María Paternina-Die yéetel Magdalena Martínez, máaxo’ob ku meyaj tu jaatsil xaak’al Neuromaternal ti’ u kúuchil Hospital Gregorio Marañón.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan