de

del

Tu bin u náats’al u k’iinil ti’al u yantal máaktsil tu winalil abril

Comienza la cuenta atrás para el eclipse solar total de abril: Lo que hay que saber
Foto: Ap

K’iine’ ta’aytak u ka’a balikubáaj tu táan u yich wíinik kaja’an tu lu’umil América del Norte, ti’al beyo’ u yáak’abkúunsik k’iin kex ma’ xi’ik wenel k’iini’. 
8 ti’ abril kéen úuchuk, ts’o’oke’ ku tukulta’ale’ yaan u xáantal kex 4 minutóos yéetel 28 segundóos, tak kéen jach éek’jolch’e’enchajak tuláakal; lela’ kex ka’atéen ti’ le beyka’aj úuchik u yéek’jolch’e’enchajal u ka’anil Estados Unidos tu ja’abil  2017.

Máaktsile’ ti’ kun káajal tu Pacíficoil México, yaan u k’áatik Texas yéetel Oklahoma. Yaan u máan Medio Oeste, Atlántico Medio yéetel Nueva Inglaterra, tak kéen jóok’ok tu lak’inil Canadá ti’al u k’uchul Atlántico.

Ku tukulta’ale’ kex 44 miyoonesil máako’ob kaja’ano’ob tu bejil tu’ux kun máan uj, óoli’ 185 kiloometróos u kóochil; ku kóojol Mazatlán, México tak Terranova; ts’o’okole’ yaan uláak’ 32 miyoonesil máako’ob kaja’an Estados Unidos, le beetik ku tukulta’ale’ tak noj bejo’ob ku chochobtal ti’al u cha’anta’al lela’.

Oochele’ jóok’sa’ab tu ja’abil 2017 yéetel ku chíikpajal.

Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan