Máax kaláantik u yutsil meyaj Canal de Panamá, Ricaurte Vásquez, tu ya’alaj le lunes máanika’, táan u tukulta’al u beeta’al, ichil wakp’éel ja’abo’obe’, uláak’ jump’éel kúuchil ti’al u yakúunsa’al ja’.
Lelo’ yaan u tojoltik kex mil 600 miyoonesil dolarées, ba’ale’ yaan u ts’áak u páajtalil u yantal uláak’ ja’ ti’al ma’ u xóot’ol. Ti’al u beeta’al meyaje’ yaan u beeta’al u líisitasyonil.
En español: Canal de Panamá proyecta construir un embalse para asegurar el agua
Yaan u yantal u beeta’al jump’éel repreesáa tu beelil ja’ río Indio, ti’al ma’ u yantal u xóot’ol u beel buukeso’ob kéen p’áatak mina’an ja’i’, je’el bix úuch tu ja’abil 2023.
U jela’anil yéetel Canal de Suez, u beelil ja’ yaan Panamáe’ ma’ táan u k’a’abéetkunsik u ja’il k’áak’náab, chéen u ja’ ku báanal ti’ cháak. “Táan ktukultike’ wakp’éel ja’abo’ob”, tu ya’alaj Vásquez ka’aj k’áata’ab ti’ beyka’aj kun xáantal u beeta’al. Vásqueze’ tu tsolaj ku tukulta’al yaan u tojoltik “maanal mil 200 miyoonesil dolarées chéen ti’al u líik’sa’al” yéetel uláak’ kex “400 miyoonesil doolarées” ti’al u ts’aatáanta’al kaajo’ob kun yantal u jeel ts’a’abal tu’ux u yantalo’ob”.
Jayp’éel k’iino’ob paachile’, Corte Supremae’ tu jets’aje’ je’el bin u béeytal u k’a’abéetkunsa’al u ja’il río Indio tumen Canal de Panamá. Tu ja’abil 2023e’, káaj u tukuilta’al u sajbe’entsil u beelil la ja’o’, tumen yáax k’iin yanchaj yóok’lal El Niñoe’ tu beetaj u p’íitkunsik Canal de Panamá le beyka’aj b a’al ku máan te’e beelilo’; ti’ 38 u p’éel buukes ku máan sáansamali’, jp’áat chéen 22i’.
U ya’abil noj lu’umo’ob ku k’a’abéetkunsiko’ob beele’ Estados Unidos, China yéetel Japón.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
