de

del

Úuchben póol tuunich kaxta’ab Cobae’ ku ts’áak u yojéelt u k’aaba’ juntúul túumben jala’ach

Hallazgo de tablero en Cobá permite identificar a un nuevo gobernante maya
Foto: INAH

Jump’éel ti’ k’a’anan ba’ax kaxta’an ka’alikil táan u beeta’al u meyajilo’ob u kaláanta’al úuchben kúuchilo’ob yóok’olal Tren Mayae’ leti’e’ trablero graafikoo’ kaxta’ab ti’ jump’éel aak’al naats’ yaan ti’ u kúuchil Nohoch Muul, tu yúuchben kaajil Cobá, tu méek’tankaajil Tulum, beey úuchik u ts’a’abal k’ajóoltbil tumen máax jo’olbesik Instituto Nacional de Antropología e Historia (INAH), Diego Prieto, tu súutukil úuchik u beeta’al k’a’aytajil tsikbal tu ja’atskab k’iinil le 12 ti’ agostoa’.

Te’el kúuchilo’ yanchaj kex óoxtúul ko’olel tu beetaj u jala’achil, ba’ale’ jach chíikpaj xunáan K’awil Ajaw, máax tu beetaj u jala’achil maanal kamp’éel dekaadáa.


En español: Hallazgo de tablero en Cobá permite identificar a un nuevo gobernante maya


Meyajo’ob ku beeta’al ichil u nu’ukbesajil Programa de Mejoramiento de Zonas Arqueológicas (Promeza) tu ts’áaj u páajtalil u yila’al yaan tu náachil 160 meetróos ti’ u piramideil Nohoch Muule’, jump’éel nojoch tuunich póola’an 123 u p’éel u kartuchosil úuchben ts’íib, ti’ jump’éel b’al yaan u formail L ku p’isik jump’íit maanal 11 metros cuáadradóos.

Ts’íib beeta’ane’ ku ye’esik ba’ax k’iin ka’aj káaj u kajtal máak te’el kaaj k’aaba’inta’an Keh Witz Nal wa Montaña del Venado, úuch tu k’iinil 12 ti’ mayo ti’ ui ja’abil 569 ti’ k-k’iintsilo’oba’.

Ts’o’ok u k’ajóolta’al tak u k’aaba’ juntúul k’a’anan máak: K’awiil Ch’ak Ch’een, máax yáax juntéen úuchik u yila’al, ts’o’oke’ k’a’anan tumen yéetele’ ku yojéelta’al bix úuchik u máan u muuk’ ajawo’ob tu kaajil Cobá.

Diego Prieto tu k’a’aytaj xane’, u kúuchil Museo de la Costa Oriental, yaan tu yúuchben kaajil Tulume’, yaan u je’ebik u joolnajil tu k’iinil 8 ti’ septiembre ti’ u ja’abil 2024.


Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan