COP16e’, u asab nojoch múuch’tambal Naciones Unidas ti’al u kaláanta’al yóok’ol kaabe’, tu ts’o’oksaj u yáax k’iinil meyaj le nues máanika’, tu noj lu’umil Colombia, tu’ux xchukul páayt’anta’ab máak ti’al u yantal mokt’aano’ob ti’al u ts’aatáanta’al bix tána u k’askúunta’al u kuxtalil yóok’ol kaab.
Múuch’tambale’ yaan u xáantal ka’ap’éel p‘iisk’iino’ob tu’ux yaan u táakpajal u meyajnáalil 196 u p’éel Noj lu’umo’ob táaka’an ichil Convenio sobre Diversidad Biológica (CDB), ts’o’oke’ táan xan u táakpajal u máasewal kaajilo’ob Cali.
“Ma’ u náayal k-óol, yóok’ol kaabe’ ma’ táan u cha’ak u sa’atal k-óol (…) k’a’abéet kmúul ch’a’ake’ex u t’aanil ti’al u yutsil jóok’ol ba’al te’el COPa’”, tu ya’alaj u xministrail Ambiente ti’ u lu’umil Colombia, Susana Muhamad, tu súutukil úuchik u chúunul múuch’tambal.
Muhamad tu k’amaj u jo’olbesik múuch’tambal, yéetel tu siaj jump’éel meyaj k’ab ti’ máax beetik ka’achij, x ministroil Ecología yéetel Medio Ambiente ti’ u lu’umil China, Huang Runqiu.
“K’a’abéet u yantal uláak’ u taak’inil u yúuchul meyaj” yéetel “kbeetik mokt’aan jets’a’an”, tu ya’alaj xcolombiail.
Ti’al le múuch’tambala’, tu ts’íibtaj u k’aaba’ kex 23 mil máako’ob, tu’ux yaan u jala’achil Noj lu’umo’ob, yéetel uláak’ ministros.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
