Jump’éel u túumbenil foosil áayim xlukume’ kaxta’ab tu lu’umil Túnez, ts’o’oke’ ku ye’esik jayp’éel ba’alo’ob, je’el bix u kama’ach yéetel le ku tsa’ayal u k’uxik juubo’ob, u xíimbal táanil ba’ale’ beyxan paachil.
Terastiodontosaurus marcelosanchezi, kuxlaj kex 50 miyoonesil ja’aob’ob paachil, ts’o’oke’ juntúul u asab nojoch jejeláasil ba’alche’ k’ajóolta’an ichil u múuch’il Amphisbaenia, tumen u poole’ ku p’isik maanal 5 sentiimetróos.
U jela’anil yéetel áayim xlukumo’ob ti’ le k’iino’oba’, u ya’abile’ kaja’ano’ob yáanal lu’ume’, míin tumen le túumben kaxta’anila’ kuxlaj yóok’kabil. Foosile’ ku chíikbesik jayp’éel ba’alo’ob ti’ u koj, mu’uk’an ka’achij yéetel u esmaalteil u koj e’esik ku jaantik juubo’ob, ba’ax suuka’an u jaantik desde walkil maanal 56 miyoonesil ja’abo’ob.
En español: Hallan nuevo fósil de lagarto lombriz con mandíbulas; era capaz de romper caracoles
Áayimxnook’ole’ (Amphisbaenia) k’aaba’inta’ano’ob beyo’ tumen kéen yáax ila’ake’ óoli’ beey xnook’olo’obe’ ba’ale’ beey yaan u pool tu ka’atséelilo’obe’.
Beey túuno’ yóok’olal ka’ap’éel ba’al ti’al u je’ets’el u k’aaba’: bix u wíinkilal tumen óoli’ beey xlukum kéen k’áatak nu’ut’ bejo’ob te’e lu’umo’ ku páaniko’ob.
“Ba’ax tkaxtaj Túneze’, maanal jo’op’éel sentimeetróos ku p’isik u pool, ts’o’oke’ u jejeláasil áayim xnook’ol maas jach k’ajóolta’an”, tu tsolaj ti’ k’a’aytajil beeta’ab tumen jka’ansaj Georgios L. Georgalis, ti’ u kúuchil Instituto de Sistemática y Evolución de Animales de la Academia Polaca de Ciencias de Cracovia, u nojochil le xaak’alo’. “Tuláakal ba’ax a’alike’ le túumben jejeláasil ba’alche’a’ yaan ba’al u yil yéetel le k’ajóolta’an bejla’a beey lagarto gusano damero”.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
