U noj najil xook Universidad Nacional Autónoma de México (UNAM) yéetel u mola’ayil Secretaría de Relaciones Exteriores (SRE) tu ts’áajo’ob k’ajóoltbil jump’éel plataforma yéetel le ku kaxta’al u belbesa’al yéetel u ts’a’abal jurídica beyxan sicológica áantaj, je’el bix xan kaambal ti’al u ka’ táakbesa’al máak meyaj, lela’ ti’al máaxo’ob ts’o’ok u jóok’sa’alo’ob Estados Unidos, wa sajbe’entsil yaniko’ob.
Acción Migrantee’ táan u kaxtik u ts’áak ojéeltbil jurídico ba’alo’ob ti’ mexicoil táanxel kajil máak wa máako’ob ti’ uláak’ noj lu’umo’ob, máaxo’ob yaan tu ka’ tséelil u xuul kaajil ichil México yéetel Estados Unidos, ti’al beyo’ u k’ajóoltik ba’ax páajtalilo’ob yaan ti’ob, yéetel ti’al ma’ “u ja’ak’sa’al u yóolo’ob wa u péech’óolta’alo’ob” tumen Servicio de Inmigración y Control de Aduanas (ICE, en inglés) wa je’el ba’ax uláak’ mola’ayil, beey úuchik u ya’alaj tu súutukil úuchik u ts’a’abal k’ajóoltbil le meyaja’.
En español: Acción Migrante, nueva plataforma para asistencia jurídica y sicológica a migrantes en México y EU
Kéen je’ebek u kúuchil Acción Migrante ku chíikpajal jump’éel botón ku ya’alik “Tarjeta de Derechos”, ts’o’oke’ ku ya’alik: “Wa ka ma’achale’, e’es le ju’una’ ti’ jo’olpóopo’ob ti’al u chíimpolta’al páajtalil yaan tech ti’al a xmukul yantal”.
Le je’elo’ jump’éel chan ju’un ts’íibta’an ich káasteln yéetel inglés t’aan, ts’o’oke’ ma’ talan je’el u imprimirta’ali’. Te’elo’ yaan jump’éel ts’íib ti’al migra: “Táan in ts’áak tech le ju’una’ tumen ma’ táan in t’aani’, mix taak xan in tsikbal ta wéeteli’… taak in t’aan yéetel juntúul abogado yéetel in t’aan tin consulado ma’ili’ in núuk a k’áatchi’ex”.
Ti’al u yantal ti’ máak le ju’uno’, k’a’abéet u yokol te’el kúuchil Interneto’, tu’ux yaan u táakpajal u máakilo’ob u jo’op’éel kúuchilo’ob UNAM ku meyajo’ob tu kaajil Los Ángeles, Tucson, San Antonio, Chicago yéetel Boston. Kúuchile’ láayli’ xan táakmuk’ta’an tumen u red consularil México tu noj lu’umil Estados Unidos.
Kúuchile’ béeychaj u yantal úuchik u yantal mokt’aan meyaj ichil SRE yéetel UNAM le diciembre máaniko’, ts’o’oke’ jts’a’ab k’ajóoltbil jump’éel k’iin tu’ux táakpaj canciller Juan Ramón de la Fuente yéetel rector Leonardo Lomelí, beyxan máako’ob ku meyaj te’el mola’ayo’obo’.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan