Kéen k’áata’ak tumen juntúul fisioterapeuta ku meyaj tu kúuchil rehabilitación yaan Kieve’ ka bin u sats’ u yook máake’, yaan máak ku che’ej. ”¡Wa tumen yaan ba’ax a sats’ej”, ku núukik Oleksandr, juntúul soldado xota’an u yook.
Ba’ax ku yu’uba’al ti’ gimnasio chuup yéetel máako’ob najmal u rehabilitartalo’obe’, ba’alo’ob ti’al che’ejtbil ba’ale’ chíiksa’an xaan u yaan ts’u’uy tuukulo’ob xan. Oleksandre’, 31 u ja’abil, ts’o’oke’ tu ya’alaje’ “séeba’an úuchik u éejentik” u kuxtale’ k’éex úuchik u yantal u xo’otol u yook, te’el tu’ux u píixo’, ka’alikil ti’ yaan tu lak’inil Ucraniai’.
Ku yáanta’al tu kúuchil ts’akyaj Pushcha Vodytsia, jump’éel ti’ le 488 u p’éel u kúuchilo’ob rehabilitación yaan Ucrania. U mola’ayil Organización Mundial de la Salud (OMS) ku tukultike’ kex óoli’ 10 millonesil ucraniailo’ob yaan ba’ax ku naak’ tu tuukul yóok’olal estrés taal tu paach ba’ateltáambal, tu jo’oloj óoli’ óoxp’éel ja’abo’ob tumen Kremlin.
Jala’ache’ ku tukultike’, kex 5 millonesil máako’ob ts’o’ok u xáantal jo’op’ok u meyajo’obe’, yaan u k’a’abéetkunsiko’ob áantaj beey ts’o’ok ba’ateltáambal, lelo’ noj ba’al meyajtbil ti’al u mola’ayilo’ob toj óolal p’ata’ab tumen Unión Soviética.
Tuukulo’ob yaan yóok’ol terapiae’ ts’o’ok u bin u k’éexel desde ka’aj káaj u multa’al lu’um tumen Rusia. Terapeuta Maksym Andrusenko tu tsikbaltaje’, ti’ jump’éel kúuchile’ jts’a’ab meyaj ti’ beey conductor, ma’ili’ káajak ba’ateltáambal, tumen u meyaj te’el k’iinako’obe’ “che’ejtbil u beeta’al” ka’achij. Tu lu’umil Ucraniae’ yaan kex 11 mil u túul máaxo’ob meyajtik rehabilitación, beey a’alanil tumen Ministerio de Salud.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan