Junta militar ku beetik u jala’achil Myanmare’ tu k’a’aytaj le miércoles máanika’, je’ets’ jun jaats k’iino’ob ti’al tregua ti’ ba’atel yaan tu táan rebelde múuch’o’ob, tu jo’oloj máanak jo’op’éel k’iino’ob úuchik u tíitikubáaj lu’um tu’ux ojéela’ane’ ts’o’ok u kíimil kex 2 mil 900 máako’ob te’el noj lu’umo’. U je’elsa’al jayp’éel k’iino’ob ba’ateltáambale’ yaan u náachtal tak le 22 ti’ abril ku taala’ “ti’al u kaxta’al ka séebkunsa’ak ba’ax ku beeta’al ti’al u k’ujsa’al áantaj yéetel u ka’ líik’sa’al kaaj, tumen beyo’ ku yantal jets’ óolal”, jts’a’ab k’ajóoltbil.
Óoxp’éel k’a’anan múuch’o’ob beetchaja’an yéetel minorías étnicase’ tu k’a’aytajo’ob le martes máanika’, u je’elsiko’ob jump’éel winal xwo’okinil yaane’ ti’al u béeytal u k’ujsa’al áantaj te’el lu’umo’.
En español: La junta militar de Myanmar anuncia una tregua temporal tras el terremoto que dejó casi 3 mil muertos
Fuerzas de Defensa Popular, junmúuch’ máako’ob beeta’ab tumen kúulpach tuukul máako’ob tu paach jolpe militar yanchaj tu ja’abil 2021e’, tu k’a’aytajo’ob xan u je’elsiko’ob jayp’éel k’iino’ob ba’atelil yóok’olal le talamil ku máansa’al walkila’.
Ti’ k’a’aytajil beeta’abe’, juntae’ tu ya’alaj ti’ jkúulpach máako’obe’ wa tumen yanchaj je’el ba’axak ataque tu táano’obe’, leti’obe’ yaan u núukiko’ob xan; ba’alo’ob je’el bix “sabotaje” wa “ti’al u ch’a’abal t’aan ti’ wa ba’ax, beyxan ti’al expansión [yóok’olal control] te’el lu’umo’, wa je’el ba’axak ka’aj u xu’uls jets’eknakil”. Jayp’éel múuch’o’ob áantaje’ tu ya’alajo’obe’ áantaj je’el u k’uchul ti’al u yutsil kaaj tu jo’oloj tíitpajak lu’ume’, ku p’íitchajal yóok’olal ba’ateltáambal yaan ichil militares yéetel uláak’ múuch’o’ob yaan te’el noj lu’umo’.
Juntae’ tu k’a’aytaj túumben balance tu’ux a’alabe’ 2 mil 886 u túul máako’ob kíimij, ts’o’oke’ kex 4 mil 600 máako’ob úuch ti’ob loob. Beyxan a’alabe’ yaan 373 máako’ob ma’ ojéela’an tu’ux yano’obi’.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan