Tu jo’oloj jaats’nak tifón Kalmaegi tu chúumukil Filipinase’, k’uch tak 100 kimeno’ob yanchaj tu yóok’olal. Je’el bix úuchik u bin u jats’ik u kaajil Cebú, beey úuchik xan u bin u chíikpajal ba’ax k’aasil tu beetaj te’el kaajo’.
Ja’e’ tu bulaj nojoch yéetel chichan kaajo’ob. Tu biinsaj tu yéetel kis buuts’o’ob, najo’ob yéetel tak nukuch máaben kuuch.
Máax beetik u k’a’aytajilo’ob Cebú, Rhon Ramose’, tu ya’alaj ti’ pikil ju’une’, béeychaj u ch’a’abal 35 u p’éel kíimen wíinkilalo’ob tu baantail Liloan, kaaj búul xan. Le beetike’, tu kaajil Cebú, tu chukaj 76 kimeno’ob.
En español: Más de 100 muertos tras paso del tifón 'Kalmaegi' en Filipinas
Tu petenil Negroe’, yanchaj kex 12 kimeno’ob yéetel uláak’ 12 u túul saatal. Te’elo’, u luuk’il k’áak’ wiitse’ tu bulaj kaaj ka tu mukaj najo’ob tu kaajil Canlaon, beey ts’a’abik k’ajóoltbil tumen jkanan kaaj Stephen Polinar.
Tu múuch’ kajtalil Talisaye’, láaj k’aschaj ba’al. AFPe’ tu kaxtaj Regie Mallorca, máax yaan 26 u ja’abil. Táan ka’ach u ka’ líik’sik u taanaj ka’aj ila’abij.
”Yaan u biinsik tiempo tumen mina’an ten taak’in”, tu ya’alaj ka’alikil u xa’ak’tik cemento yéetel saam yóok’ol le ba’ax seen niikilo’.
Tu bak’pachil u noj kaajil Cebúe’ k’áax cháak jump’éel k’iin antes u jaats le tifón Kalmaegio’, ts’o’oke’ yéetel u piimil 183 milímetros úuchik u báanal. Lelo’ maanal ti’ le beyka’aj suuk u k’áaxal ti’ jump’éel winal, tumen ku chukik chéen 131 milímetros, tu tsolaj xmeteoróloga Charmagne Varilla.
Beey túuno’, u jla’achil kaaj, Pamela Baricuatro tu ya’alaje’ “mix juntéen uáax úuchik” ba’al beyo’.
“Táanili’ kpa’atik k’a’amkach iik’, ba’ale’ (…) leti’e’ ja’ beetik u p’áatal kaaj ich sajbe’entsil”, tu ya’alaj Baricuatro.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan