Ti’al xdéeportistail yukatekáaj Lupita Quintal jach sáasil yanik chéen wa jaytéen ku yantal u páajtal u yúuchul k’a’anantak ba’alo’ob ti’ máak. Ts’o’okole’ walkila’, jump’éel ti’ le nojoch ba’alo’oba’ ti’ yaan jach tu táan yéetel ma’ tu páajtal u cha’ak u máan. Beora’, u súututkil kna’akal ti’ jump’éel kis buuts’ yaan u séeb biinsiko’on tak Lejano Oriente tumen tajan naats’ yanik beora’ ti’ Yucatán.
Ichil Juegos Olímpicos de Tokio yaan u yáax táakbesa’al karate ichil u noj nu’ukbesajil. Le je’ela’ jump’éel ba’al jach k’a’anan tumen ts’o’ok u yúuchtal káajak u yaayanta’al ka táakbesa’aki’, ba’ale’ beora’ k’as xanchaja’an yóok’lal ba’ax táan u yúuchul u k’oja’anil COVID-19.
Ba’ale’ ma’ unaj u chi’ichnaktal máaki’, tumen karatekao’obe’ u jach kanmajo’ob páa’taj yéetel u beetiko’ob ba’al le k’iin ken k’a’abéetchajak. Ba’ax kana’an te’e dojoo’ ku beetik u jéets’el u yóolo’ob tu táan ba’ax beetik u jáanjan péek ba’al.
“K’a’abéet in jach ch’a’anuktik ba’ax le ku yúuchula’, tumen míin chéen ti’ ku yantal in chan ch’eenebil ti’ Olímpicos. K-ojel karatee’ ma’ táan u ka’a táakbesa’al ti’ París 2024, ts’o’okole’ ma’ xan k-ojel ba’ax ku yúuchul tu ja’abil 2028. Le beetike’, jach sáasil yanik teen chéen leti’e’ páajtalil yaan tena’.
In wóole’, ti’ in ts’áamaj ti’ u ja’abil 2021, tumen k’a’abéet in meyaj ti’al ka páata’ak in yéeya’al, ti’al xan u páajtal in bin Japón”, beey tu ya’alaj xdéepostista, máax síij tu noj kaajil Jo’, jóok’sa’ab u k’aaba’ Chocholá, yéetel 25 u ja’abil walkila’.
Edición: Ana Ordaz
