U jala’achil u lu’umil México, Andrés Manuel López Obrador, tu túuxtaj jump’éel k’uben ts’íib ti’ Papa Francisco, tu’ux ku ya’alike’, Iglesia católica, móonarkia españolail yéetel Estado méexikanoile’ “unaj u k’áatik tu táan máasewal kaajo’ob ka sa’atbesa’ak u si’ipilo’ob úuchak u seten beeta’al k’aak’as ba’alo’ob ti’al u yokolta’al u lu’umo’ob yéetel úuchak u péech’óolta’alob ka’aj k’uch sak wíiniko’ob tu ja’abil 1521 tak ma’ seen úuchi’”. Beyxan te’e ts’íibo’, tu k’áataj ti’ ka bin majáanta’ak te’e ja’ab ku taala’, óoxp’éel úuchben áanalte’ob -ti’al mixteca, náhuatl yéetel tolteca-chichimeca miatsil-, je’el bix xan u maapailo’ob Tenochtitlán.
Ts’íibe’ tu túuxtaj yéetel u yatan Beatriz Gutiérrez Müller, máax tu k’ubaj tu k’ab Pontífice, tu’ux ku ya’alik xan “Iglesia católicae’ je’el u ye’esik u jets’ óolal yéetel u noj ba’alile’, tumen kex láayli’ u tsikbalta’al wáaj éexkomulgarta’ab Miguel Hidalgo y Costilla wa ma’, je’el u beetik u k’éexel jayp’éel ba’al ti’ bix máanik u k’ajla’ayil Padre de nuestra Patria”.
P’el úuchik u ya’alik ti’ Papa ku jach chíimpoltik beey juntúul máax jo’olbesik reelijion yéetel u nojochil Estadoe’, López Obradore’ tu ya’alaj u máasewal kaajilo’ob Méxicoe’ “k’a’anan u k’áata’al ti’ob ka u sa’atbeso’ob je’el ba’axak si’ipil yóok’lal wa ba’ax beeta’an ti’ob, ts’o’okole’ tumen unaj u mokt’anta’al ma’ táan u jeel beeta’al, mix bik’in, mix jump’éel loob ti’ ba’ax ku éejentiko’ob, ku chíimpoltiko’ob, ti’ u miatsilo’ob, mix táan xan u péech’óolta’alo’ob u p’a’atalo’ob paachil chéen yóok’lal bix u yóolo’ob wa bix u yoot’elo’ob”.
