Fabiola Martínez y Alma E. Muñoz
Jala’ach Andrés Manuel López Obradore’ tu ya’alaje’ u beeta’al u meyajil (outsourcing), le ku ya’alal beey subcontratacióne’, chéen jump’éel bix u sa’atbesik máak bo’ol unaj u beetik ts’o’okole’ ma’ táan u beetik uts ti’ máaxo’ob ku ts’a’abal meyaj ti’ob beyo’, le beetike’ tu k’ubaj te’e Congresoo’ jump’éel k’eexil ti’al u tso’olol yéetel u “je’ets’el” tuláakal ba’al yaan u yil yéetel, le beetik jala’ache’ ku p’áa’tik ka séebkunsa’ak u je’ets’el ba’al tumen Cámara de Diputados ti’al beyo’ u éejenta’al k’eexil tu’ux táan u kaxta’al ma’ u beeta’al k’aas ti’ mixmáak.
Tu súutukil úuchik u káajsil tse’ek suuk u beetik ja’atskab k’iin sáansamale’, láak’inta’ab tumen u ajmeyajo’ob táakpaj ti’al u tso’olol tuláakal le k’eexilo’obo’, ts’o’okole’ jala’ache’ tu ch’a’achibtaj bix u bin u tse’elel meyaj ti’ máak lalaj ja’ab ken k’uchuk diciembre, ba’ale’ tu jo’oloj túumben ja’abe’ ku káajal u ts’a’abal meyaj, tumen le je’elo’ chéen jump’éel ba’al ma’ patal ku yúuchul yéeteli’.
“Tu winalil diciembre ti’ u ja’abil 2018e’, luk’sa’ab meyaj kex ti’ 378 mil u túul máak, le je’elo’ óoli’ leti’e’ jaytúul máak tse’el ti’ meyaj ti’ jump’éel u winalil ka’aj káaj u máan le pak’be’enil k’oja’ana’, ba’ale’ ti’ le je’elo’, k-ojele’ luk’sa’ab meyaj ti’ 500 mil máak, ti’al mayoe’ luk’sa’ab kex 280 mil máaki’, ma’ táan u píitmáansik le beyka’aj náak diciembre ti’ u ja’abil 2018. Ts’o’okole’ ti’al 2019e’, láayli’ beey úuchiko’. Bix túun ku páajtal u na’atal ba’ax úuchij. Chéen ku páajtal k-a’alike’ ma’ patal u k’a’abéetkunsa’al a’almajt’aan jets’a’an walkila’, tumen yaan mola’ayo’obe’ chéen táan u jóok’siko’ob meyaj unaj u beetiko’ob ba’ale’ ma’ táan u ts’áako’ob u yutsil ti’ máaxo’ob ku meyajo’obi’”, tu ya’alaj.
