Jala’ach Donald Trumpe’ bíin u kéet kon kóonsesion péetrolerail ichil jump’éel k’áax kaláanta’an, tu’ux kuxa’an u jejeláasil ba’alche’ob tu aartikoil Alaska. Le je’ela’ u tukultmaj u beetik ma’ili’ okok jala’ach yéeya’an, Joe Biden, tu k’iinil 20 ti’ enero ti’ le ja’ab ku taalo’.
Le martes ku taala’ yaan u ts’a’abal k’ajóoltbil jump’éel ts’íib ich Diario Oficial, tu’ux ku k’áata’al tumen Oficina de Ordenamiento Territorial ka bin ts’a’abak ojéeltbil ba’ax mola’ayilo’ob u k’áato’ob táakpajal te’e lisitasiona’, jach u xanil ichil 30 k’iino’obe’, ti’al xan u ya’aliko’ob ba’ax páarcelail ichil tuláakal le nojoch k’áax kaláanta’ano’, u k’áato’ob u meyajto’obo’.
Tu ja’abil 2017, Congresoe’ tu ts’áaj ti’ u jala’achil Trumpe’, tak diciembre ti’ u ja’abil 2021 ti’al u jets’ik máax ti’ ken u ts’áaj le kóonsesion péetrolerao’ ti’ le k’áaxila’, tu’ux kaja’an osos polares caribús yéetel oocho’oh.
Tu winalil agostoe’ réepublicano jala’ache’ tu jets’aj u káajal jump’éel nu’ukbesaj tu’ux táaxkunsa’an jump’éel bej ti’al u po’otol jump’éel k’áax naats’ yanik tu jáalik Océano Ártico. Tuláakal le je’elo’ ku p’isik 6 mil 500 kilometróos kuadradóos.
Edición: Ana Ordaz