U múuch’kabil Organización Mundial de la Salud (OMS) tu ya’alaj le lunes máanika’, táan u pa’atik u yojéeltik uáak’ ba’alo’ob yóok’lal ba’ax u jela’anil yaan yéetel u túumben cepail coronavirus jach séeba’an u pa’ak’al ti’ máak, tumen walkila’ ts’o’ok u yantal jayp’éel noj lu’umo’obe’ tu laj k’alajo’ob u xuul kaajilo’ob taak’al yéetel Reino Unido, tumen yaan u sajbe’entsil u seten k’i’ik’itpajal le k’oja’ana’.
Beyxane’, mix ba’al e’esik tak walkila’ wa asab k’aas u tsa’ayal le k’oja’anila’ kex tumen asab séeba’an u pa’akal, beey a’alabik ti’ jump’éel xaak’al beeta’ab yóok’lal ba’ax ku yúuchul Reino Unido.
Maria Van Kerkhove, máax beetik u teeknika jo’olbesajil OMS ti’al COVID-19e’, tu ya’alaj ajxak’al xooko’obe’ táan u meyajo’ob ti’al u yilko’ob ba’ax ku yúuchul yéetel áantikuerpos yaan tu ch’i’ibalil le biiruso’, ba’ale’ tak ichil jayp’éel k’iino’ob kéen chíikpajak wa ba’ax tu yóok’lal.
Mike Ryan, juntúul máak jach kaambanaja’an yóok’lal éemerjensias OMSe’, tu ya’alaj noj lu’umo’obe’ táanili’ u beetiko’ob ba’al yéetel u tuukulil “u wíiwits’aj sajbe’entsil” úuchik u yojéeltiko’ob ba’ax ku yúuchul yéetel le túumben ba’ala’, le beetike’ tu ya’alaje’ kananil táan u beeta’ale’ “no’ojantako’ob”.
Túumben jejeláasil coronaviruse’ "ma’ jach k’a’amaki’", beey úuchik u ya’alal le lunes máanika’ tumen Organización Mundial de Salud (OMS), ts’o’okole’ tu k’áataj ma’ u xu’ulul u kaláantikubáaj máak tumen ts’o’ok u yila’ale’ uts ti’al u toj óolal wíinik.
“Ts’o’ok u je’ets’el R0 (u taasail beyka’aj u séeba’anil u ya’abta’al biirus) tu’ux chíikpaje’ ka’anchaj yóok’ol 1.5 ichil uláak’ u k’iinilo’ob yanchajak pak’be’en k’oja’an, ts’o’okole’ láayli’ ti’ p’aatal ti’ k k’abe’”, beey tu ya’alaj máax p’ata’an tu táan éemerjensias sáanitarias ti’ u múuch’kabil OMS, Michael Ryan, ichil jump’éel k’a’aytajil tsikbal.
Ba’ax tu ya’alaje’ ku juum tu paach ba’ax ts’o’ok u yáax a’alal tumen u ministroil Salud ti’ Gran Bretaña, Matt Hancock, tumen tak le domingo máanika’ ts’o’okoli’ u jets’ik “u túumben cepail coronaviruse’ ts’o’ok u jach píitmáansiko’ob”. Tu lu’umil Ginebrae’ Ryane’ tu ya’alaj “kex tumen asab séeba’an u pa’ak’al le k’oja’anile’ je’el u páajtal u ch’éejsa’ale’”.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
