de

del

Foto: Presidencia

Máax jo’olbesik u mola’ayil Relaciones Exteriores, Marcelo Ebrard, tu ts’áaj k’ajóoltbil jo’oljeak ja’atskab k’iine’, u yáax jaats báakunao’ob COVID-19 yaan u k’ujsa’al tu chúumukil le bejla’a miércolesa’. “Ts’o’ok u máan ch’a’abil, tu kúuchil Pfizer yaan tu lu’umil Bélgica, u yáax jaatsil kun taasbil. Jump’éel millón yéetel uláak 417 mil 659 u p’éel báakuna kun taasbil”. 

Ti’ u Pfizer (Estados Unidose’) mana’ab 34.4 millonesil u p’éel báakunao’ob, beey úuchik u ya’alik ka’alikil táan u tse’ek u jala’achil u lu’umil México.  

Beyxan, ti’ uláak’ jump’éel mola’aye’, u láaboratoriosil AstraZeneca, yaan u mana’al uláak’ 77.4 millonesil báakunao’ob. Walkila’ chéen táan u páa’ta’al ka éejenta’ak tumen éemerjencia europeail ti’al u ts’o’okbal enero ti’ le ja’ab ku taala’.  

CanSino, mola’ayil chino-canadiensee’, yaan u yoksik máax u tukultmaj ken u túunt u báakunaile’ ichil u xaak’alil Comisión Federal para la Protección contra Riesgos Sanitarios (Cofepris). Beey túuno’, ti’al u winalil eneroe’ yaan u ts’o’okol u éensayosilo’ob u yóox jaatsil, ti’al u k’áata’al u páajtalil u k’a’abéetkunsa’al de éemerjencia tu lu’umil México. 

Covax, múuch’ meyajil áanta’an tumen Naciones Unidas, tu k’a’aytaj le 18 ti’ diciembre máaniko’ yaan xan u páajtal u k’a’abéetkunsa’al báakuna táan u beetiko’ob, ti’al u ts’a’abal ti’ u 3 por cientoil u kajnáalilo’ob lalaj noj lu’umo’ob táaka’an te’e múuch’ilo’, ichil u óoxp’éel yáax winalo’ob ti’ u ja’abil 2021. México tu manaj 54 millonesil báakunao’ob ti’ le múuch’ila’. 

Yóok’lal le je’ela’, u jala’achil u lu’umil México, Andrés Manuel López Obrador tu ya’alaje’ táan u k’a’abéetkunsa’al tuláakal ba’ax yaan ti’ ti’al ma’ u ch’éenel u yantal ts’aak k’a’abéet ti’ kaaj.  

Máax beetik u séekretarioil Salud, Jorge Alcocer, tu ya’alaje’, ichil u winalil enero yéetel febrero ken káajak u k’uchul u ya’abil le báakunao’ob k’áata’an, yéetel ti’al u jach ts’aatáanta’al u t’o’oxole’ yaan xan u beeta’al mokt’aano’ob yéetel u láaboratoriosil Argentina, Alemania yéetel Inglaterra. 

Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan