Kaanpech yéetel Yucatáne’ náach p’aatalo’ob ti’ Quintana Roo ikil u táakbesa’alo’ob ti’ fíinansiero ba’alo’ob. Le ts’ook lu’uma’ ti’ yaan tu ka’ kúuchil uchil tuláakal u noj lu’umil México, tumen jo’op’éel u méek’tankaajilo’obe’ ka’anal yanik u káalifikaasiono’obi’, le beetike’ ti’ kaaje’ ku yantal uláak’ páajtalilo’ob ti’al u páajtal u machiko’ob taak’in yéetel beyo’ u ma’alo’obkúunsa’al u kuxtal máaxo’ob óoli’ p’ata’ano’ob paachil, je’el bix ko’olelo’ob, táaxnel kaajil máako’ob, ch’ija’an máako’ob, máasewalo’ob yéetel máaxo’ob kaja’ano’ob ti’ mejen kaajo’ob.
Kaanpeche’ jatsa’an beey nivel medio tumen ti’ yaan tu jo’olajun kúuchil ti’ ba’ax k’ajóolta’an beey Índice de Inclusión Financiera 2020, beeta’an tumen Citibanamex, ka’alikil Yucatáne’ ti’ yaan tu waklajun kúuchil.
Xookil ku beeta’ale’ ku núup’ul yéetel Política Nacional de Inclusión Financiera jts’a’ab k’ajóoltbil le ja’ab máaniko’ tu winalil marzo, tu’ux táan u kaxta’al u yantal uláak’ ba’alo’ob ti’al u yutsil kuxtal kaaj, u ma’alo’obkúunsa’al bix u beeta’al u suut taak’in, ma’ u talamtal u páajtal u yantal wa u ko’onol ba’al, mix xan u k’a’abéetkunsa’al fíinansiero ba’al tumen kaaj mix tumen chichan, mejen wa ma’ seen nojoch mola’ayo’ob, beyxan u ya’abta’al díijital bo’olil ku beeta’al tumen kaaj ti’ kúuchilo’ob koonol yéetel ti’ u mola’ayilo’ob meyaj jala’ach.
Yáanal Ciudad de Méxicoe’, ti’ yaan u lu’umil Quintana Roo, tumen ti’ p’aatal tu ka’ kúuchul ichil tuláakal le lu’umo’obo’, yéetel ka’anal tsola’anilo’ob: Solidaridad (waxak kúuchil), Isla Mujeres (24), Tulum (25), Benito Juárez (31), Cozumel (38), yéetel tu ka’analile’ Puerto Morelos (263); u jach ka’analile’ Lázaro Cárdenas tumen ti’ yaan 667 beyxan Bacalar, tumen kex chíimpolta’an beey pueblo mágicoe’, ti’ p’aatal tu kúuchil mil 126 ichil le dos mil 463 u p’éel méek’tankaajo’ob yaan.
Je’el bix tu kaajil Solidaridade’, kéen máanak máak tu bejil 42 Norte, yóok’ol Quinta Avenida, tak tu k’íiwikil Fundadores, tu chowakil 21 kuaadraobe’ yaan kex 42 kaajero’ob áautomatiko’ob.
Kaanpeche’ ti’ yaan tu jo’olajun kúuchil, óoli’ chúumuk yaan, chéen u méek’tankaajil Carmen yéetel Kaanpech jatsa’an beey ka’anatalko’ob, kex tumen ti’ yano’ob tu 89 yéetel 106 kúuchil, je’el chika’ano’oba’, ba’ale’ yaan xan uláak’o’ob jach kabaltak yano’ob, je’el bix Champotón, p’aatal tu 593 kúuchil, yéetel u jach kaabalile’ Hopelchén, ti’ yaan tu kúuchil mil 161, beyxan Candelaria ti’ yaan mil 342 kúuchil.
Yucatáne’ ti’ yaan tu kúuchil 16, chéen u noj kaajil Jo’ ka’anal jatsa’an tumen ti’ yaan tu kúuchil 35, ken ts’o’okoke’ ti’ yaan Progreso, Motul yéetel Saki’, tu kúuchil 184, 242 yéetel 259, ba’ale’ ku jach chíikpajal u jela’anil yéetel uláak’ kaajo’ob je’el bix Kantunil, tumen jach kaabal yaan, tu kúuchil mil 768, wa túumben pueblo mágico Maní, tumen ti’ yaan mil 234.
Xak’al xook beeta’ab tumen Citibanamex ku ts’ook a’alike’, kex tumen táan u bin u xíimbal u táakbesa’al kaajo’ob ti’ fíinansiero utsil ba’alo’obe’, ma’ keet yaniki’, ts’o’okole’ wa ku tukulta’al óoli’ nuup’ul yanik táakbesajil yéetel jóok’sajil táanile’, láayli’ chowak bej yaan ti’al xíimbaltbili’.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
