“Kin ka’a páayt’antik (ti’al u suut máak te’e najilo’ob xooko’) u jo’olpóopilo’ob Kaanpech, xka’ansajob, jka’ansajo’ob, tumen yéetel u ts’ook jaatsil báakuna túuxta’abe’ mina’an sajbe’entsil ichil u nojoch máakilo’ob Kaanpech”, beey tu ya’alaj ti’ k’a’aytajil tsikbal tu beetaj tu ja’atskabil k’iin jo’oljeak u jala’achil u lu’umil México, Andrés Manuel López Obrador, tu kúuchil palacio nacional.
Tu tsolaje’, te’e fiin de semanaa ku taala’ láayli’ yaan u ts’a’abal báakuna ti’ kajnáalo’ob, ts’o’okole’ wa tumen beey kun je’ets’el tumen u máakilo’ob le noj lu’uma’, tumen le ken u ya’alo’obe’ leti’ kun úuchulo’, yaan u suut máak te’e najilo’ob xook kéen ts’o’okok u k’iinilo’ob je’elil Semana Santa, le 4 ti’ abril ku taala’.
También te puede interesar: Reitera AMLO su llamado para que Campeche regrese a clases presenciales
Úuchik u chukik jo’otéen u xíimbaltik Kaanpech le 6 ti’ marzo ku taala’, López Obradore’ tu tsikbaltaj leti’ bin u kajnáalilo’ob Kaanpech máax kéen u ya’alo’ob u ts’ook t’aanil, ti’al u éejenta’al wa ma’ u suut máak xook ichil u jaatsil baasikóo yéetel medioo.
Ti’al túun u páajtal u beetchajale’, unaj u ja’alachil u lu’umil Méxicoe’, u ts’áak’ ti’ tuláakal u ajmeyajilo’ob kaambal yéetel nojoch máako’ob u chuuka’an báakunaob, ti’al beyo’ u suut máak ba’ale’ yéetel tuláakal ba’ax jets’a’an ti’al u kaláanta’al u toj óolalo’ob.
Tu súutukil u beetik tsikbale’, tu ts’áaj k’ajóoltbile’ yaan u táanilkúunsa’al u k’u’ubul áantaj ku ts’a’abal ti’ u nu’ukbesajil La Escuela es Nuestra ti’al beyo’, yéetel le taak’ino’, u yutskíinsa’al najilo’ob xook ma’ili’ suunak máaki’. Le kéen káajak túun u suut máak tu lu’umil Kaanpeche’, beey xan kun bin u suut máak ti’ le uláak’ lu’umo’obo’. Taak’in ku ts’a’abal te’e núukbesajo’, yaan u k’u’ubul ti’ u múuch’kabil taatsil le xoknáalo’obo’.
“Najil xooke’ u ka’ap’éelil k-otoch, ts’o’okole’ k’a’abéet to’on”, tu jets’aj
Láayli’ te’e súutuko’, máax beetik u séekretarioil Salud, Jorge Alcocer Varela, tu k’a’aytaje’ yaan u beeta’al u yantal múul meyaj ichil máaxo’ob jo’olbesik kaambal yéetel toj óolal ti’al u páajtal u yúuchul suut te’e najilo’ob xook, kex tumen u ka’a jóok’ol máake’ láayli’ u beetik u yantal sajbe’entsil ti’ máak.
Tu ya’alaje’, ichil xaak’alilo’ob beeta’an tu lu’umil México yéetel uláak’ táanxel lu’umo’obe’, ma’ chíikpajak wa séeba’an u k’i’itpajal k’oja’anil ich najilo’ob xook, ba’ale’ kex beyo’ unaj láaj kaláanta’al ba’ali’.
Máax kaxtik u síientifikóo nu’uk ti’ ba’ax ku beeta’ale’, tu ya’alaje’ táan u líik’siko’ob tuláakal ba’al ti’al u je’ebel najilo’ob xook tuka’atéen; ichil ba’ax táan u xak’altukulta’ale’, leti’e jaytúul máak ku béeytal u yantali’ yéetel wa unaj u ts’áak u pix chi’ tuláakal le paalalo’obo’.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
