Ma’ náach ti’ le tu’ux úuch nuclear loobilaj Fukushimae’, Takuya Haraguchi, ku kaláantik u paak’al kiwi tu yáam u yooxolil yáax k’iin, ti’al beyo’ u ka’ líik’sik kuxtal ti’ lu’um tu’ux j-úuch loobilaj. 11 u ja’abil xi’ipal ka’aj tíita’ab lu’um tu kaajil Japón; tu paache’ taal jump’éel mu’uk’a’an tsunami tu’ux jkíim 19 mil 500 kimeno’ob wa máako’ob sa’atij.
Ja’e’ tu jats’aj u central nuclearil Fukushima, tu jáal ja’il u xamanlak’inil noj lu’um, tu yóok’olale’ yanchaj k’aak’as fusión nuclear. Takuya Haraguchi, máax kaja’an ka’ach Osaka, kex 800 kilómetros náach ti’ le tu’ux úuch loobilaje’, sajakchaj tumen kux túun wa radiacióne’ ma’ táan u cha’ak u kuxtal máak te’elo’. Walkila’, 25 u ja’abil, túumben kajnáal tu kaajil Okuma.
En español: Con sus kiwis, un joven agricultor da nueva vida a la región de la catástrofe nuclear de Fukushima
Ku tukultik je’el u líik’sik tuka’atéene’. ”Tuláakal máak u yu’ubmaj wa ba’ax yóok’olal nuclear loobilaj. Ba’ale’ ma’ ya’ab máax u k’ajóol le baanta je’ela’, mix xan ba’ax ku beeta’al ti’al u líik’sa’al”, tu ya’alaj xi’ipal chíika’an ku meyaj yáanal k’iin. “In k’áate’ ka yanak uláak’ máako’ob ka’aj u yóot u pak’ kiwi (…) yéetel u yojéeltik bix Fukushima walkila’”, tu ya’alaj. Ma’ili’ úuchuk loobilaje’, le baanta je’elo’ k’ajóolta’an tumen yaan peras yéetel melocotones. Ba’ale’ nuclear ba’al j-úuche’, tu láaj k’askúuntaj ba’al.
Tu jo’oloj lajunp’éel ja’abo’obe’, yéetel ya’abach meyaj ti’al u descontaminarta’al, tu’ux luk’sa’ab u yáal lu’um yaan ka’ache’, jo’olpóopo’obe’ tu ya’alo’obe’ uts u jaanta’al ba’ax ku pa’ak’al Fukushimai’.
Takuya Haraguchi tu xokaj informática, ba’ale’ ba’ax jach u k’áate’, leti’ u meyaj beey arboricultor. Tu ja’abil 2021, tu k’ajóoltaj u noj kaajil Okuma, úuchik u bin ti’ jump’éel evento ti’al xoknáalo’ob, ts’o’oke’ tu k’ajóoltaj máaxo’ob u k’áat xan meyaj ti’ u líiik’sa’al u paak’alil kiwi te’elo’. Le beetik tu beetaj u meyajil ReFruits, yéetel juntúul u socioi’. Walkila’ ts’o’ok u pak’iko’ob 2.5 hectáreasil k’áax ts’o’oke’ tu páa’tik u jochko’ob yáax kiwis ti’al le ja’ab kun taalo’.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
