de

del

Foto: Fernando Eloy

U kajnáalilo’ob Punta Xen, ti’ u méek’tankaajil Champotóne’, ts’o’ok ka’atéen u k’aliko’ob bej tu’ux ku máan ba’al, yáax juntéene’ tu winalil marzo ti’ u ja’abil 2020, yéetel uláak’ juntéene’ beeta’ab le viernes máanika’ tumen táan u kaxtiko’ob ka u’uyak u t’aano’ob ti’al ka béeyak u yantal sáasil ti’ob, tumen Comisión Federal de Electricidad (CFE) ts’o’ok u k’amik Manifestación de Impacto Ambiental (MIA) ti’al u béeytal u beetik u meyajil ti’al u yantal sáasil te’e kaaja’, tumen k’uba’an 20 miyonesil pesos ti’al u páajtal u beeta’al ikil táan u múul ts’a’abal tumen u nojlu’umil México yéetel Kaanpech.  

 

También te puede interesar: Punta Xen tendrá energía eléctrica luego de contar con la MIA

 

Kajnáalo’obe’ tu ya’alajo’ob yaan u k’axiko’ob u jkomisil le kaajo’, Mauro Santiago, tumen ma’ tu k’a’aytaj ma’ táan u yantal múuch’tambal jets’a’ab ti’al u k’iinil 14 ti’ mayo, tumen yanchaj ba’al u beet xdéelegada, Katia Meave Ferniza, le beetik túune’, leti’obe’ tu ka’a k’alajo’ob u bejil ku bin  Champotón tak Carmen.

Meave Ferniza tu ya’alaje’ ma’ táan u ka’a xa’ak’pajal ba’al, yéetel ma’ bin káajak u beeta’al meyajo’obi’ tumen ma’ k’uba’ak u MIAil ti’al u ts’a’abal sáasil te’e kaajo’, ba’ale’ chéen p’el u ts’a’abal tu k’abe’, yaan u káajal u k’ujsa’al 13 transformadores unaj u ts’a’abal, beyxan maanal ti’ 50 postes ti’al u t’i’inil tuláakal u kaablesil. 

Le beetike’, xmeyaje’ tu ya’alaj lalaj winalo’ob yaan u xíimbaltik kaaj yéetel yaan u tsikbal yéetel u jkomisil le kaajo’ beyxan le méek’tankaajo’, ti’al u yila’al bix u bin le meyajo’, u tso’olol ba’ax yaan u k’éexel wa tak u ya’alal wa táan u xantal meyaj ma’ p’aatal tu k’ab Comisión, u Jala’achil u Lu’umil México wa je’el máaxake’. “U k’a’ananile’ tumen taalij, taal tak máax kaláantik, ba’ale’ taalij”, beey tu ya’alaj yuum Lupe, juntúul u kajnáalil Punta Xen, máax tu ya’alaje’ ma’ táan u éejentik ba’ax tu ya’alaj jkomis. 

Kex ma’ tu jets’ajo’ob ba’ax k’iin kéen suunak te’e kaajo’, táan u páa’tiko’ob ka úuchuk tu k’iinil 17 ti’ lalaj winal, ba’ale’ je’el bix úuchik u ya’alalo’, wa tumen xanchaje’, yaan u t’aano’ob yéetel ti’al u k’áat u yu’ubo’ob ba’axten úuchij. 

Ti’ Villamar, kaaj naats’ yaanik ti’ Punta Xene’, yanchaj xan máax k’uuxinaji’, tumen jaytúul ti’ leti’obe’ ku koonolo’ob te’e jáalbej k’ala’abo’, tumen ka’alikil leti’obe’ ma’ páatchaj u koonolo’obi’, u ajkoonolilo’ob Punta Xene’ béeychaj u meyajo’obi’.  


Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan