Óoli’ táan u bin u náats’al u k’iinil kéen yanak u suut máak kaambal ti’ najilo’ob xooke’, ba’ale’ ajka’ansajo’obe’ chi’ichnako’ob yóok’lal jump’éel ba’al: ka ts’a’abak ti’ob tumen Secretaría de Educación del Estado (Segey) ba’ax k’a’abéet ti’ob ti’al ma’ u yantal mix jump’éel máak ka tsa’ayak ti’ Covid-19; u k’áato’ob ka yanak gel antibacterial yéetel jáabon ti’al u páajtal u p’áatal mantats’ p’oobolil le kúuchilo’obo’.
J ka’ansaj Enrique Cetina, máax beetik u supervisoril zona 039, tu’ux méek’t’anta’an u kamp’éel najilo’ob xook preescolar yéetel ukp’éel primarias ti’ u kaajil Chichimila’ yéetel Saki’e’, tu ya’alaje’ u jach táaj k’a’anan ba’ax ku k’áatiko’ob ti’ u jo’olpóopilo’ob kaambale’, leti’ ka ts’a’abak ti’ob u nu’ukulil ti’al u cho’obol ba’al mantats’, tumen beyo’ ku chan éensa’al u sajbe’entsil u pa’ak’al Covid-19.
También te puede interesar: Docentes piden a la Segey material de higiene en escuelas indígenas
U ajka’ansajilo’ob máasewal najilo’ob xooke’ ku tukultiko’obe’ ma’ jach talam ka suunak máak xook te’e kúuchilo’obo’, tumen ka káaj pak’be’en k’oja’ane’, yanchaj jaytúul ti’ leti’obe’ tu much’ajubáajo’ob yéetel u xoknáalo’ob tumen mina’an uláak’ bix u t’aan yéetelo’obi’, mina’an Internet wa mix máaben cha’an wa raadio, le beetik ma’ táan u meyaj ti’ob u nu’ukbesajil ‘Aprende en casa’.
“Yaan tu’uxe’, paalale’ ts’o’ok u suuktal ti’ u beetik ba’ax jets’a’an ti’al u kaláanta’al u toj óolalo’ob, u yojelo’ob ma’ unaj u múuch’talo’obi’, u ts’áak u pixchi’ob, u ts’áako’ob gel antibacterial yéetel u mantats’ p’o’ok u k’abo’ob, tumen tuláakal le ba’alo’oba’ ma’ ch’éenek u beeta’ali’. Ko’ox a’alike’, ma’ jach táaj talam u káajal u suut máak te’e najilo’ob xooko’. Ba’ax chi’ichnakkúunsiko’one’, leti’ ka k’uchuk to’on ba’ax k’a’abéet ti’al k meyaj”, beey tu ya’alaj j ka’ansaj.
Kex tumen ti’al u taal u ts’o’okbal le ja’ab máaniko’, mola’aye’ tu láaj t’oxaj le nu’ukulo’oba’ ti’ le najilo’ob xooko’, j ka’ansaje’ ku ya’alike’ kéen k’uchuk u k’iinil u suut máak te’e xooko’ ts’o’ok wal u xu’upul ba’ax ts’a’ab ti’obi’.
J ka’ansaj Cetinae’ tu ya’alaj xane’, te’e k’iino’oba’ ma’ili’ suunak máak tu kúuchilo’ob xooko’ yaan u jach ilko’ob máakalmáak xoknáalilo’ob p’aatalo’ob paachil te’e kaambalo’. “Ts’o’ok u káajal k-ilik ba’ax nu’ukbesajo’ob yaan k beetik ti’al u páajtal k nats’iko’ob yéetel le uláak’o’obo’, tumen beyo’ kéen suunako’one’, ma’ u yu’ubal wa jach náach p’aatalilo’obi’”, tu ya’alaj.
Ichil ba’ax ts’a’aban k’ajóoltbil tumen Segeye’, ojéela’an maanal ti’ mil 400 u túul aj ka’ansajo’ob ti’ máasewal najilo’ob xook.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
