Tren Mayae’ je’el u beetik u yantal jela’an tuukulo’ob yóok’lal k’áaxo’ob, beey tu ya’alaj Adolfo González Olhovich, kóonsultor fíinansiiero. Le beetike’, ku ya’alik, unaj u yila’al ba’ax ts’o’ok u yúuchul ti’ uláak’ péetlu’umo’ob, je’el bix Acapulco, wa Cancún, ti’al ma’ u yantal talamilo’obi’.
“Unaj u náachtal máak ti’ jela’an tuukulo’ob; u jach k’a’anan ba’al yaan ti’ maaya kaaje’ leti’e’ k’áaxo’, miatsil yéetel ba’ax yaan ti’ yóok’ol kaab”, tu ya’alaj.
Beyxan, tu ya’alaje’, kaaj, Noj lu’um, yéetel máaxo’ob ts’áak u taak’inil u ti’al u yúuchul meyaje’ unaj u múul beetik ba’al ti’al u béeykunsa’al kaaj u k’áat máak yantal, le beetik Trene’ je’el u péeksik ba’al ti’al ka úuchuk beyo’.
También te puede interesar: Tren Maya podría generar especulación de tierras: González Olhovich
Le 14 ti’ septiembre máanika’, máax jo’olbesik Comité Directivo de la Federación Mexicana de Condominios y Edificios, tu beetaj u tse’ekil Tren Maya, el elevador del desarrollo económico e inmobiliario, tsikbal táaka’an ichil Congreso Nacional del Tren Maya, beeta’an tumen u mola’ayil Segmentos Research.
Kex tu ya’alaj Tren Mayae’ je’el u ma’alobkúunsik bix u núup’ul Yucatán yéetel uláak’ kaajo’obe’, tumen je’el bix kéen yanak u bin máak tu kúuchil u jáayal péepen k’áak’e’, je’el u xáantal tak ka’ap’éel ooras, ba’ale’ unaj u yila’al ma’ u yúuchul talamilo’ob yaan ti’ uláak’ kaajo’ob.
Je’el bix Cancúne’, jach ma’alob u beeta’al u suut taak’in te’elo’, ba’ale’ ma’ patal ba’ax ku yúuchul ikil u k’askúunta’al yóok’ol kaab. Le beetik tu ya’alaj Tren Mayae’ unaj u táakbesik ba’al yaan u yil yéetel miatsil, ti’al u beeta’al u xíimbal ba’al.
Beyxan, tu súutukil u tsikbale’, tu ya’alaj éejidatariob yéetel kajnáalo’obe’ leti’e’ yáax máax tu ts’áajo’ob ba’al ti’al u yantal Tren Maya, le beetike’ unaj u p’áatal ti’ob u k’áaxo’ob, tumen tu jo’oloj ka’ap’éel ja’abe’, yaan u jach táaj ko’ojtal le bajux ku tojoltik u k’áaxo’ob.
Unaj u yila’al ma’ u p’áatal tu k’ab uláak’ máak le k’áaxo’obo’, ts’o’okole’ k’a’anan u kaláanta’al yóok’ol kaab yéetel miatsil. Beyxan tu tsikbaltaj ba’ax ts’o’ok u yáax chíikbesa’al tumen ONU-Hábitat, tu’ux ts’o’ok u xak’alta’al bix kéen taalak Tren Maya te’e lu’uma’: yaan u ch’éenel u kuxtal ich óotsilil 1.1 miyoonesil máak tu noojol-lak’inil México, Wa tumen ka tsoola’an beeta’ak ba’ale’ yaan u kaláantik ma’ u k’astal u 49 por siientoil lu’um, yéetel ku yáantik yóok’ol kaab.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
