Le viernes máaniko’, u jo’olpóopilo’ob u lu’umil México, u péetlu’umil Kaanpech yéetel méek’tankaajo’obe’, tu much’ajubáajo’ob ti’al u tsikbaltiko’ob yéetel u meyajo’ob ti’ menonita kaajo’ob yéetel uláak’ éejido’ob ti’ u kaajil Hopelchén ti’al u kaxtik ba’ax kéen u beeto’ob ti’al u ch’éejsa’al u seen ch’a’akal che’ ti’ le baantail je’ela’, tumen, kex ma’ je’ets’ beyka’aje’, María Luisa Albores González, meyajnáal ti’ Secretaría del Medio Ambiente y Recursos Naturales (Semarnat), tu ya’alaj tu péetlu’umil Kaanpeche’ leti’e’ tu’ux asab ka’anal yaan meedial chak’ che’ ku beeta’al tu lu’umil México.
X meyaje’ tu ya’alaj ma’alob ka yanak tsikbal mantats’, beyxan ma’alob ka úuchuk múul meyaj ti’al u jeel tso’olol k’áax te’e kaajo’oba’ -yiknal menonitas-; menonitas xane’ tu ya’alo’obe’ je’el u yóotiko’ob múul meyaj ti’ kúuchilo’ob jeets’el u ti’al le 22 ti’ octubre ku taala’.
También te puede interesar: La deforestación en Campeche es más alta que la media nacional: Albores González
Múuch’tambale’ beeta’ab ti’al u ts’a’abal k’ajóotbil yéetel ti’al u tso’olol meyaj kun beetibil ti’al u kaláanta’al k’áax, tumen ti’ jeets’el u kaajil menonitaso’obi’.
Albores Gonzáleze’ tu ya’alaj ti’al u jala’achil u lu’umil Méxicoe’ “jach táaj k’a’anan u beeta’al u meyajil u jeel líiks’a’al k’áax yaan te’e lu’uma’, ikil u beeta’al u nu’ukbesajil Sembrando Vida, tumen yéetele’ yaan xan u kaxta’al ma’ u seen ch’a’akal che’obi’. Le beetik k’a’anan u yúuchul tsikbal yéetel menonitas, tumen Kaanpech yaan u ka’anal xookil ti’ lu’umo’ob tu’ux ku asab cha’akal che’i’”, tu ya’alaj.
Te’e súutuko’ táakpaj xan Agustín Ávila Romero, meyajnáal ti’ u kúuchil Semarnat, tu ya’alaje’ yéetel mokt’aan ku beeta’ale’, yaan u kaxta’al ka yanak múul meyaj ichil u yóox jaatsil jala’ach ti’al u kaxta’al uláak’ ba’al beetbil.
Ti’al u chíikbesa’al menonitase’ bin Franz Fehr Blatz, máax tu ya’alaje’, je’el u yóotik múul meyaj yéetel jo’olpóopo’ob ti’al u je’ets’el tu’ux ma’ táan u páajtal u ch’a’akal che’, beyxan ti’al u je’ets’el u ju’unil ti’al u meyajta’al le k’áaxo’.
Máax beetik u subsecretarioil Autosuficiencia Alimentaria ti’ u mola’ayil Secretaría de Agricultura y Desarrollo Rural, Víctor Suárez Carrera, tu ya’alaje’ jach táaj k’a’abéet u je’ets’el mokt’aan ti’al ma’ u yantal u k’a’abéetkunsa’al u tráansjenikoil soya yéetel ixi’im, mix xan glifosato ti’ paak’alo’ob, tumen beyo’ yaan u kaláanta’al u toj óolal kaajo’ob.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
